edebiyatokyanus
İÇERİK  
  ANA SAYFA
  YAZILAR
  ARAŞTIRMA-İNCELEME
  SÖYLEŞİ
  DENEME
  ATTİLA İLHAN
  ATTİLA İLHAN-KÖŞE YAZILARI
  => 'Havanda Su Dövülüyor' -Attilâ İLHAN
  => Madalyonun Arka Yüzü-Attila İlhan
  => 'Deve' mi, Yoksa 'Kuş' mu?-Attila İlhan
  => Hadi, Konuşsana İsmet Paşa!.-Attila İlhan
  => İkisi de, Sağlam NATO'cu!..-Attila İlhan
  => 'Akbaba Operasyonu' ve Sonrası-Attila İlhan
  => Seç Seçebildiğini!- Attilâ İLHAN
  => Gâzi'nin 'Dev Yalnızlığı-Attilâ İLHAN
  => Gâzi'nin 'Solculuğu'!..- Attilâ İLHAN
  => Gâzi'nin Solculuğu!(2)-Attilâ İLHAN
  => 'Reis Paşa'nın, Gelecek Tasarımı!-Attilâ İLHAN
  => 'Avrasya'nın NATO'su!-Attilâ İLHAN
  => 'Kökü Dışarda Demokrasi!.-Attilâ İLHAN
  => 'Batı'ya Parmak Kaldırmak-Attilâ İLHAN
  => Amaç Ülkeyi, 'Batı Çizgisi'nde Tutmak-Attilâ İLHAN
  => Senin 'Batılılaşma' Dediğin-Attilâ İLHAN
  => Batılılaşma, Bir tuzak- Attilâ İLHAN
  => Aysberg'in Görünmeyen Kısmı-Attilâ İLHAN
  => Intibah Basladi- Attilâ İLHAN
  => Ilericiligin Böylesi - Attilâ İLHAN
  => Gençler Müdafai Hukuk’ta Birlesmeli-Attilâ İLHAN
  => Usakligin Zirvesindeki Komprador Aydinlar-Attilâ İLHAN
  => 'Biz e Sözümüz Var!-Attilâ İLHAN
  => 'Cumhuriyet Disiplini-Attilâ İLHAN
  => 'Darbe' İçin 'Halkı Kullanmak-Attilâ İLHAN
  => 'Değişme' Var da, 'Sandıkları' Değil-Attilâ İLHAN
  => 'Dengeler' Değişiyor mu-Attilâ İLHAN
  => 'Dibe Vurmak' mı?-Attilâ İLHAN
  => 'Doğu/Batı İkiliği' Olmasın?-Attilâ İLHAN
  => Gidinin 'Dünya Bankası!..-Attilâ İLHAN
  => Yeni 'Durum'a, Eski 'Senaryo'-Attilâ İLHAN
  => Gazi ve Filistin-Attilâ İLHAN
  => 'Emperyalizm'in Son Aşaması?-Attilâ İLHAN
  => 'Türkçülüğün' Yeri 'Solda' mı-Attilâ İLHAN
  => Faşizim Kimin Sloganı-Attilâ İLHAN
  => 'Ay/Yıldızı' Sildirtecek miyiz?-Attilâ İLHAN
  => 'Film Çöplüğü'-Attilâ İLHAN
  => 'Yoksul'a, 'Sınıf Atlama' Yolu: 'Futbol!-Attilâ İLHAN
  => 'Futbolcu'nun, 'Entel'e Verdiği 'Ders'-Attilâ İLHAN
  => Futbolu'nun 'Lağım Çukuru'- Attilâ İLHAN
  => Seni, Ben Mahvederim, İsmet- Attilâ İLHAN
  => Gâzi'nin 'Tespit'i- Attilâ İLHAN
  => 'Reis Paşa', Doğru Görmüştü
  => Gâzi'nin 'Tasarımı': 'Devlet Sosyalizmi'- Attilâ İLHAN
  => 'Times Anlaşması' - Attilâ İLHAN
  => 'Türkçü'nün 'Ülkücü'ye Tepkisi-Attilâ İLHAN
  => Halka Söylemeye Dilleri Varmıyor-Attilâ İLHAN
  => 'Hancı Sarhoş, Yolcu Sarhoş-Attilâ İLHAN
  => Demokrasi Kamuflajı- Attilâ İLHAN
  => Avrasya'da dolaşan Hayalet:'Galiyef'-Attila İlhan
  => ...'Ilımlı' mı?.. Yoksa 'Bağımlı' mı?..-ATTİLA İLHAN
  => 'İlk Meclis'in Solculuğu-Attilâ İLHAN
  => Kimin 'İmparatorluğu'-Attilâ İLHAN
  => 'Irk Milliyetçiliği' Değil, 'Yurt Milliyetçiliği'-ATTİLA İLHAN
  => İşin Ucu 'Nereye' Dayanırdı-Attilâ İLHAN
  => İthal Malı' Demokrasi- Attilâ İLHAN
  => İt Ürür, 'Tarih' Yürür-Attilâ İLHAN
  => İzin Arzuhali-Attilâ İLHAN
  => 'Karen Fogg Dosyası-ATTİLA İLHAN
  => İyi ki, Bugünleri Görmediler-ATTİLA İLHAN
  => Perinçek 'i tanımazdım: tanımış oldum-ATTİLA İLHAN
  => Kimlerin, Elinde Kalmıştık-ATTİLA İLHAN
  => 'Tatlısu Frengi' Kim? 'Tatlısu Türkü' Kim-ATTİLA İLHAN
  => Sol' Yoksa, 'Demokrasi' de Yok!-ATTİLA İLHAN
  => Üstelik, Adı 'Liberal', Soyadı 'Demokrasi ATTİLA İLHAN
  => 'Mazlumlar Enternasyonali' mi?-Attilâ İLHAN
  => Parola Vatan, İşareti Namus-ATTİLA İLHAN
  => Haklı Bir Milliyetçilik-Cengiz İlhan
  => Şiir Arşivi
  E-KİTAP
  ANSİKLOPEDİK
  SATRANÇ VİDEO DERSLERİ DÖKÜMANLAR
  SATRANÇ OYNA
  ŞİİR
  DİL ANLATIM TÜRK EDEBİYATI - LİSE KAYNAK
  EDEBİYAT RADYO
  EDEBİYATIMIZDA ŞİİR ROMAN ÖYKÜ (dinle)
  100 TEMEL ESER (dinle)
  100 TÜRK EDEBİYATÇISI (dinle)
  SESLİ KİTAPLAR
  FOTOĞRAF ÇILIK
  E-DEVLET
  EĞİTİM YÖNETİMİ DENETİMİ
  RADYO TİYATROSU
  ÖĞRETMEN KAYNAK
  EDEBİYAT TV
  SÖYLEŞİLER - BELGESELLER TV
  RADYO KLASİK
  TÜRKÜLER
  GAZETELER MANŞETLER
  ÖYKÜ ANTOLOJİSİ
  DERGİLER - KİTAPLAR - KÜTÜPHANELER
  E-DERGİ
  KİM KİMDİR BİYOGRAFİLER
  ZİYARETÇİ DEFTERİ
  İLETİŞİM
  EDEBİYAT OKYANUS
Gâzi'nin Solculuğu!(2)-Attilâ İLHAN

Gâzi'nin Solculuğu!..
15 Nisan 2002

 

İster 'Sosyalist' olsun, ister 'Solcu Kemalist' ; yeni toplumcu kuşakların, Gâzi 'den ve Gâzi hakkında öğrenecekleri, ne çok şey var! 'Erken' Cumhuriyet dönemimiz, daha sonra, öyle kalın bir sis perdesiyle örtülmüştür ki, 'İhtilâl' ve 'İnkılâb' ın, ilk yönetici 'kadro' tarafından, nasıl anlaşıldığı ve nasıl va'zedildiği, unutulmuştur. Yoksa unutturulmuş mudur? Mustafa Kemal 'in anti/emperyalist ve Üçüncü Dünyacı 'tavrının' kanıtları olan, 'ısrarlı' Sovyet dostluğu ve Meclis 'te kurduğu Türkiye (Ankara) Komünist Fırkası , çoğu 'hatıralar'da ve araştırmalarda; daima Ruslardan yardım sağlamak için kalkışılmış, bir 'şark kurnazlığı' gibi sunulmuştur: Aslında politika diye, Gâzi 'ye riyakârlık (ikiyüzlülük) yakıştırdıklarının, farkında bile değiller; gözlerini o kadar hırs bürümüş!..


İddiada kullanılan 'kanıt' tektir ve şudur: ''... Atatürk , bir süre sonra, o 'fırkayı' kapattı; zaten, öteki Komünist 'fırkalarını' da kapatıyordu: çünkü karşı idi!'' Bilmem ama, bu bana doğru görünmüyor; İştirakiyûn 'un ( 'Baytar' Salih bey ) kapatılması, Ankara 'nın 'dışa bağımlılığa' alerjisiyle açıklanabilir; Ankara Komünist Fırkası 'nın kapatılması, acaba öyle midir? Sorunun, 'Çerkes' Ethem bey vak'asıyla bir ilişkisi olmasın? Hiç unutulmaması gereken nokta, Ethem bey 'in de, Yeşilordu Cemiyeti 'nin de, hem Bolşevik hem Çerkes görünmeye özel önem verdikleridir; Kuva-yı Seyyare mensuplarının, aralarında Çerkesçe konuştuklarını, Hatıraları 'nda Ethem bey yazmıştır; yani onlar da, hem Komünisttiler, hem de Çerkes; ve işin ilginç yanı, Meclis 'te kurulan Türkiye (Ankara) Komünist Fırkası 'nın lideri Hakkı Behiç bey de, 'Çerkes'di.

 

Fakat en iyisi galiba, konuyla ilgili olarak, Yavuz Aslan 'ın eserinde aktardığı önemli dipnotu, bir kere daha okumak. Üstü örtülmüş, birçok Müdafaa-i Hukuk gerçeğini, pek güzel anlatıyor.

 

'Oyun' mu, 'müdafaa-i nefs' refleksi mi?

 

''... Azerbaycan Cumhuriyeti Merkezi Devlet En Yeni Tarih Arşivi'nde, 24 Ocak 1921 tarihinde, Ankara'daki Sovyet Heyeti Sekreteri ile Mustafa Kemal Paşa'nın 'Komünist Parti' hakkında yaptıkları sohbetin tutanağı bulunmaktadır. Bu belgeye göre, sohbet esnasında Mustafa Kemal Paşa TKP hakkında şunları söylemiştir:

''... '-Şimdiki zamanda iki Komünist Parti vardır. Birincisi TKF, ki, siz haklı olarak onu hükümetçi olarak vasıflandırdınız; zira ben ona yardım ettim ve (buraya dikkat) bu partinin üyesiyim. Doğrudur Parti'nin bazı sorumlu üyeleri, İstanbul'la anlaşma ve çeteler meselesi hakkında, özünü lekeledi. Ama bu durum Parti'nin bütün öğelerini, gözden düşürmez. Partide gerçekten şerefli insanlar vardır; bunun yanında bazı egoist şahsiyetler de vardır ki, bunların çoğu Hakkı Behiç, Ethem'in kardeşi Reşit, Hacı Şükrü vs. Çerkesler'dir...'' ('TKP'nin Kuruluşu ve Mustafa Suphi', s. 295'teki dipnot, Dil ve Tarih Kurumu Yayını, 1997)

 

Kurtuluş Savaşı sırasında, Anadolu 'daki bazı 'etnik faaliyetleri' göz önünde tutmadıkça, Müdafaa-i Hukuk Hareketi 'nin ve Ankara Hükümeti 'nin, aldığı bazı önlemleri gerçek anlamıyla değerlendirmek yanlış olabilir; açıkça görülmektedir ki, direnişe katılanlar arasında, şu ya da bu etnik grubun çıkarlarını güdenler vardır ve bu, hareketin ulusal niteliğine zarar vermektedir. Çerkeslerin faaliyeti özellikle es geçilmiştir, oysa dikkatli okunursa, Bülent Tanör 'ün küçük fakat çok yararlı eserinde, şöyle bir cümle dikkati çekiyor:

''... Mütareke dönemi kongre hareketleri, yalnız Türkmenler cephesinde görülen, bir eylem ve örgütlenme biçimi değildir. Örneğin birtakım Çerkes grupları, ( buraya dikkat ) Yunanistan güdümünde bir Özerk Çerkes Kölemen Yönetimi kurma amacıyla, 'Şark-ı Karip Çerkesleri Temin-i Hukuk Cemiyeti'ni kuracaklar; bu dernek de 24 Ekim 1921'de İzmir'de büyük bir kongre düzenleyecektir. Ayrıca Çerkes Teâvün Cemiyeti de, İstanbul'da benzer bir kongre toplamıştır...'' (Türkiye'de Yerel Kongre İktidarları, s. 17. 1998)

 

İzmir çocukluğumda, aile büyüklerinden, çevredeki Çerkes faaliyeti; hatta bazı aile dostu Çerkeslerin, Ethem bey ve Yeşilordu 'yla temasları hakkında, bazı şeyler işitmişimdir yaşım gereği, o zaman layıkıyla değerlendirememiştim ama; benzer 'istihbaratı' Mim Mim vasıtasıyla şüphesiz toplamış olan, Gâzi'nin ve yakın çevresinin; bazı 'egoist şahsiyetlerin' Yeşilordu, Kuva-yı Seyyare ve TKF perdesi altında, ne türlü bir faaliyet yürüttüklerini anlamış olacağı kesindir. Bu bakımdan, TKF'nin sonradan ikinci plana çekilip, kayboluşunu; Rusları kandırmak için bir oyun olmasından çok, yeni kurulacak devletin ulusal birliğini korumak amacıyla gündeme alındığını düşünmek, daha mantıklı görünüyor. Zira, Gâzi 'nin 'Solculuğu', yani anti/Emperyalist, Halkçı, Devletçi, Laik ve Demokratik tavrı, sonradan da sürüp gitmiştir.

 

Bir de, şu irkiltici soruya cevap bulmak, zorunluluğu var: o kadar 'Bolşevik'ti, 'Devrim' düşünüyordu da, acaba 'Çerkes' Ethem bey , niye sonunda; meselâ 'Baytar' Salih bey gibi, Bolşevikler 'e değil de; 'İşgalci' ve 'Emperyalizm'in 'kuklası' Yunanlılara sığınmıştı?

Şimdi bazı 'hızlı' solcu ve 'devrimcilerimizin', başları sıkışınca, 'Emperyalist' ülkelere sığınmaları gibi!

 

Bir 'tesbit' ve bir 'tahmin'...

 

Müdafaa-i Hukuk Doktrini 'nin 'İnkılâpçı' çekirdeği, hiç kuşkusuz Gâzi ile, etrafındaki 'Solcu Kemalistler' di; onların tavrı ve mücadelesi, 'Erken' cumhuriyet döneminde de, sürüp gitmiştir. Biliyoruz ki, 1933 'te, o takımın en hızlı kalemi Falih Rıfkı bey , kelimesi kelimesine, şunları yazmıştı: ''... Bu dava daha uzun müddet sürecek, her demagog, liberalizm ve demokrasi direğine sarılacaktır...'' Mustafa Kemal ise, çok değil vefatından bir yıl önce (1 Haziran 1937) zamanının Sovyetler Birliği Büyükelçisi M. Karskiy 'e demiştir ki: ''... SSCB ile işbirliği, Türk dış politikasının temelidir; Türkiye, hiçbir bedel uğruna, hiçbir şekilde bu işbirliğinden vazgeçmeyecektir.''

 

Gâzi'nin attığı 'temel' terk edilince, Falih Rıfkı bey 'in tahmini gerçekleşmedi mi?

İLETİŞİM edebiyatokyanus@gmail.com  
   
edebiyatokyanus 640428 ziyaretçi (1177939 klik) kişi burdaydı!
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol