edebiyatokyanus
İÇERİK  
  ANA SAYFA
  YAZILAR
  => Attila İlhan Şiiri-DoDoç.Dr. Yakup ÇELİK
  => Bunalım Edebiyatı ve Modernizmin Sorunları-Svetlana Uturgauri
  => Karagöz'e Ezgi-Satı Erişen
  => Orta Oyunu Eksikliği-Nihal Türkmen
  => Orta Oyunu ve Karagöz-Nihal Türkmen
  => Dilin Yapısı ve Toplumun Yapısı-Emile Benveniste
  => Türkçe Metinlerde Bağdaşıklık ve Tutarlılık-İrem Onursal
  => Asansörle Yükseltilmek İstenen Çukurlar-Can Yücel
  => KÜLTÜR VE ÖTESİ-Cemil MERİÇ
  => Türkoloji-Cemil MERİÇ
  => Tevfik Fikret ve Batı Retoriği-Rıza Filizok
  => Estetik tarihimize bir bakış-Arslan Kaynardağ
  => MÜRSEL MECAZ-Rıza FİLİZOK
  => Başlıca Dil Bilimi Akımları-Prof.Dr. Rıza FİLİZOK
  => ZİYA OSMAN SABA’NIN NEFES ALMAK ADLI ŞİİR KİTABINDA -Yrd. Doç. Dr. Safiye AKDENİZ
  => HİKAYE VE ROMANDA “ANLATICI”YA GÖRE METİN TİPLERİ, - Yard. Doç. Dr. Safiye AKDENİZ
  => GÖSTERGEBİLİM-Yard. Doç. Dr. Mustafa Ö Z S A R I
  => TÜRKİYE'NİN ÖNEMİ-Emre Kongar
  => KÜRESELLEŞME VE KÜLTÜREL FARKLILIKLAR ÇERÇEVESİNDE ULUSAL KÜLTÜR-Prof. Dr. Emre Kongar
  => TÜRKİYE'NİN KÜLTÜREL ÖZ-ANLAYIŞI: AVRUPA BİRLİĞİ İÇİN BİR ZENGİNLİK-Emre Kongar
  => BARIŞ KÜLTÜRÜ VE DEMOKRASİ-EMRE KONGAR
  => GOP NEYİ AMAÇLIYOR, NEYİ GERÇEKLEŞTİREBİLİR-EMRE KONGAR
  => YENİ EMPERYALİZM, HUNTINGTON VE ELEŞTİRİSİ-Emre Kongar
  => KÜRESELLEŞME BAĞLAMINDA TÜRKİYE-Emre KONGAR
  => DEMOKRASİ KÜLTÜRÜ SORUNLARI-Emre Kongar
  => AVRUPA BİRLİĞİ'NE "ONURLU VE BAŞI DİK" GİRİŞ NE DEMEK-Emre Kongar
  => TOPLUMSAL VE SİYASAL GELİŞMEMİZİ ETKİLEYEN MARKALAR-Emre Kongar
  => KÜRESELLEŞME, MİKRO MİLLİYETÇİLİK, ÇOK KÜLTÜRLÜLÜK, ANAYASAL VATANDAŞLIK-Emre KONGAR
  => NİYAZİ BERKES'DE ÇAĞDAŞLAŞMA KAVRAMI-Emre KONGAR
  => KEMAL TAHİR-Hilm Yavuz
  => OYUNLARIM ÜSTÜNE-Nazım Hikmet
  => OYUN YAZARI OLARAK-Ataol Behramoğlu
  => POPÜLER EDEBİYAT- M. Orhan OKAY
  => HER SÖZ BİR ŞEY SÖYLER-Feyza HEPÇİLİGİRLER
  => Tiyatronun Kökeni, Ritüel ve Mitoslar
  => ROMANDA KURMACA VE GERÇEKLİK
  => Fuzûlî’nin Hikaye-i Leylâ ve Mecnun’u
  => SEZAİ KARAKOÇ ve HİS “;KAR ŞİİRİ”;-Selami Ece
  => İSTANBUL’UN AHMED MİDHAT EFENDİNİN ROMANLARINA TESİRİ
  => AHMET MİDHAT’A ATFEDİLEN BİR ESER: “HÜKM-İ DİL” VE MANASTIRLI MEHMET RIFAT
  => CEZMİ ÜZERİNE BAZI DÜŞÜNCELER
  => "EDEBİYATEĞİTİMİ"NDE "EDEBÎ METİN"İN YERİ VE ANLAMI
  => Mustafa Kutlu ve Rüzgârlı Pazar
  => BİR BİLİM ADAMININ ROMANI” ÜZERİNE GEÇİKMİŞ BİR TAHLİL
  => ÖLÜMÜNÜN 50. YIL DÖNÜMÜNDE
  => “MİT”TEN “MODERN HİKÂYE” “HİKÂYE”NİN SERGÜZEŞTİ
  => EDEBİYAT DİLİ/EDEBÎ DİL
  => BİR NESLİN VEYA BİR ŞAİRİN ROMANI: MÂİ VE SİYAH
  => İSTİKLÂL MARŞI’NIN TAHLİLİ
  => CAHİT KÜLEBİ
  => TEVFİK FİKRET’İN ŞİİRLERİNDE TRAJİK DURUM
  => MEHMED RAUF’UN ANILARI yahut EDEBÎ HATIRALARIN YAYIMI ÜZERİNE BİR DENEME
  => MEÇHUL BİR AŞKIN SON NAĞMELERİ: TEVFİK FİKRET’İN “TESADÜF” ŞİİRLERİ / YARD. DOÇ. DR. NURİ SAĞLAM
  => Tarihsel Romanın Eğitimsel İşlevi
  => ALIMLAMA ESTETİĞİ VE EDEBİYAT ÖĞRETİMİ1
  => Tanzimat Dönemi Oyun Yazarliginda Batililasma
  => SİNEMA VE EDEBİYAT TÜRLERİ
  => EDEBİYAT EĞİTİMİ, ESTETİK BİR HAZZIN EDİNİMİ
  => EDEBÎ TENKİT
  => ADALET AĞAOĞLU’NUN DAR ZAMANLAR ÜÇLEMESİNDE KİMLİK SORUNU
  => Halit Ziya ve Mehmet Rauf'un hayatları ile romanları
  => YAZIN VE GERÇEKLİK
  => MİLLÎ EDEBİYAT
  => HECE-ARUZ TARTIŞMASI/ Arş.Gör.Oğuzhan
  => AHMET HAŞİM’İN ŞİİRLERİNDE ATEŞİN DİLİ / ARŞ. GÖR. VEYSEL ŞAHİN
  => ROMAN TEKNİĞİ BAKIMINDAN YABAN
  => TANZİMATTAN GÜNÜMÜZE COCUK EDEBİYATI
  => KADIN VE EDEBİYAT
  => Şiirin Temel Özellikleri-Christopher Caudwell
  => EDEBİYAT EĞİTİMİ: HERMENEUTİK BİR YAKLAŞIM Vefa TAŞDELEN
  => VOLTAİRE VE ROUSSEAU ETRAFINDA AYDINLANMA ÇAĞI FRANSIZ YAZINI
  => TÜRKİYE’DE ULUSAL KÜLTÜR TARTIŞMALARI BAĞLAMINDA ÇAĞDAŞ UYGARLIK SORUNU
  => EDEBİYATIN DİLİ ÜZERİNE
  => TARİHİN SINIFLANDIRILMASI
  => Türk Milletini Uyandıran Adam: Attila İlhan
  => EDEBİYAT DERSLERİNİN İÇERİĞİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ KONUSUNDA
  => "Yalancı şöhretlerin Gerçek Yüzünü Ortaya Koydum"-Hilmi Yavuz
  => AVRUPA BİRLİĞİNİ YARATAN NEDENLER VE TÜRKİYE Metin AYDOĞAN
  => DİVAN ŞİİRİYLE HALK ŞİİRİNDE ORTAK BİR SÖYLEYİŞ BİÇİMİ
  => divan şiirindeki sevgili tipini alaya alan bir roman
  => ALIMLAMA ESTETİĞİ VE EDEBİYAT ÖĞRETİMİ
  => BAĞLANMA VE ÇELİŞKİ
  => Antik Çağ’da Tarih Yazmak
  => TARİHÎ ROMANDA POST-MODERN ARAYIŞLAR
  => Kültürel Batılılaşma
  => GARPÇILAR VE GARPÇILAR ARASINDAKİ FİKİR AYRILIKLARI
  => Harf Devrimi Üzerine Yeniden Düşünmek
  => EDEBİYAT ÖĞRETİMİNDE WALDMANN MODELİ
  => KEMÂL AHMED DEDE VE TERCÜME-İ MENÂKIB-IMEVLÂNÂ’SI
  => TARİHSEL GELİŞİM SÜRECİ İÇERİSİNDE URDUCA
  => Avrupalılaşmak mı, Avrupalılaştırmak mı?CEMİL MERİÇ
  => ŞAİRANE BİR ÇEVİRİ yahut TOPLUMBİLİMİN SERÜVENLERİ Cemil MERİÇ
  => 47 LİLER YAHUT BİR ROMANIN DÜŞÜNDÜRDÜKLERİ
  => ZAMAN, ZAMAN – I TERAKKİ Cemil Meriç,
  => Kırk Ambar (Cilt1)
  => KADIN RUHU, Cemil Meriç
  => Umrandan Uygarlığa-C.Meriç
  => Balzac’tan önce modern roman-Cemil Meriç
  => ARİSTARK’LA ZOİL-c.meriç
  => ELİNDE CENNET AÇAN ZEND AVESTA- c.meriç
  => SELEFÎLİK–SÛFÎLİK VE ÂKİF-SÜLEYMAN ULUDAĞ
  => Mehmet Âkif- Mâhir İz’e Yazdığı Mektuplar
  => DİDO SOTİRİYU’NUN ROMANI GİBİ BİR ROMANIMIZIN OLMAYIŞI
  => HİLMİ YAVUZ’UN DENEMECİLİĞİ
  => İRONİ KAVRAMI, GERÇEKÜSTÜCÜLÜK VE ERCÜMEND BEHZAD LAV ŞİİRİ ÜZERİNE
  => OKUNAMAYAN ROMANLAR
  => Gelenekçilik Geleneğe Dahil Değil
  => Türk Tiyatrosunda İronik Söz, İronisiz Metin
  => Postmodernist İroni
  => NÂZIM HİKMET ŞİİRİNİN SİYASİ ETKİLERİ
  => NÂZIM HİKMET ŞİİRİNDE SİNEMASAL ÖĞELER
  => Savaş
  => Newton, Goethe ve Sosyal Bilimler
  => Bir Afyon (!) Olarak Diktatörlükten Demokrasiye Futbol
  => Adorno Yüz Yaşında
  => Theodor Adorno: Kültür Endüstrisini Yeniden Düsünürken
  => ADORNO'NUN KÜLTÜR ENDÜSTRİSİ KAVRAMI ÜZERİNE
  => ADORNO’NUN KÜLTÜR ENDÜSTRİSİ KAVRAMI ÜZERİNE
  => Frankfurt Okulu
  => TARİHİ MADDECİLİK VE KAPİTALİZM - ÖNCESİ TOPLUMLARASYA TOPLUMU - FEODALİTE Asaf Savaş AKAT
  => POSTMODERNİZM GEÇ KAPİTALİZMİN KÜLTÜREL MANTIĞI
  => Postmodernizm Ya da Geç Kapitalizmin Kültürel Mantığı 2
  => Postmodernizm Ya da Geç Kapitalizmin Kültürel Mantığı 3
  => DİMİTRİ KANTEMİR'İN DOĞUBİLİM ARAŞTIRMALARINA KATKISI Georges Cioranesco
  => DİMİTRİ KANTEMİR'İN DOĞUBİLİM ARAŞTIRMALARINA KATKISI Georges Cioranesco 2
  => II. MEŞRUTİYET'TE SOLİDARİST DÜŞÜNCE: HALKÇILIK Zafer Toprak
  => II. MEŞRUTİYET'TE SOLİDARİST DÜŞÜNCE: HALKÇILIK Zafer Toprak 2
  => Türkoloji Araştırmaları Makaleler Veritabanı
  => Yeni Makaleler
  => Türkoloji Araştırmaları Dergisi
  => Türkoloji Makaleleri
  => ŞAİR DUYARLILIĞI Afşar TİMUÇİN
  => Yazılar.....
  => SEÇME YAZILAR
  => EDEBİYAT Tez / Makale / Kitap ara
  => Orhan Pamuk: Babamın bavulu Nobel konuşması
  => PiVOLKA'da Çıkan Yazılar
  => Amin Maalouf Üstüne
  => Öykünün Yüzyılı /Feridun ANDAÇ
  => Cumhuriyet Dönemi Türk Felsefesinde Bir Hareket Noktası Olarak Teoman Duralı-oktay taftalı
  => Sofist Bilgeliğin "Empirist" Dayanakları Üzerine 0.TAFTALI
  => Birlik ve Liderlik Hayalleri O.TAFTALI
  => Eğitilemeyen Bir Varlık Olarak İnsan O.TAFTALI
  => Çağdaş Bir Tarım Toplumuna Doğru O.TAFTALI
  => Sosyo-Politik Bağlamda Bir Dekadans Olarak Bilgi Toplumu O.TAFTALI
  => Aşkla Varolan Hayatlar O.TAFTALI
  => Batı Medeniyetinin Mutsuz Çocuğu Entelektüel O.TAFTALI
  => Nihat Genç Yazıları
  => Batılı Tarih Bilimi ve Tarihin Mantığı
  => Bir Hayat Alanı Olarak Aile O.TAFTALI
  => Bir Savaşın Kavramları Üzerine
  => Çalışma ve Erdem Kavramları Arasındaki İlgi Üzerine O.TAFTALI
  => Değer Üreten Hayatlar
  => Doğu'nun Hayal Ülkesi O.TAFTALI
  => Dostlukla Yükselen Hayatlar O.TAFTALI
  => Şiirimizin Hazin Sonu O. TAFTALI
  => Soğuk ve Sıcak Hayatlar OKTAY TAFTALI
  => Yalanın Fenomenolojisi O. TAFTALI
  => Günümüzde Medya Kılavuzluğu - Günümüzde Medya Kılavuzluğu
  => Ermeni Meselesinin Kökenini Batının Irkçılığında Aramak Lazım Prof. Dr. Türkkaya Ataöv
  => Osmanlı’dan Lozan’a Musul-Kerkük
  => “Sözümü Tutamadım, Artık Yaşayamam” Turhan Feyizoğlu
  => Gerilla Mustafa Kemal ve Türk Yurtsever Kurtuluş Hareketi Turhan Feyizoğlu"
  => SİYASİ TARİH YAZILARI -YEREL TARİH YAZILARI
  => Yazarlar - yazılar
  => TÜRKİYE’DE MUHAFAZAKÂRLIĞIN DÜŞÜNSEL - SİYASAL TEMELLERİ
  => yazılar 1
  => yazılar2
  => türk dünyası
  => Derin devlet
  => YAZILAR,
  => SOSYOLOJİ.
  => YAZILAR,,.
  => TANZİMAT DÖNEMİ
  => İdealizm-Realizm
  => Cemil Meriç..
  => ilhan berk
  => NİYAZİ BERKES’İN TÜRK KİTLE İLETİŞİM TARİHİNE KATKILARI
  => yazılar.
  => yazılar..
  => yazılar,
  => yazılar,,
  => yazılar.,
  => YAZILAR.
  => YAZILAR..
  => YAZILAR-
  => YAZILAR-,
  => yazılar.1
  => y.1
  => y.2
  => y.3
  => y.4
  => y.5
  => y.6
  => y.7
  => y.8
  => y.9
  => y.10
  => y.11
  => y.12
  => y.13
  => y.14
  => y.15
  => y.16
  => y.17
  => y.18
  => y.19
  => y.20
  => y.21
  => y.22
  => y.23
  => y.24
  => y.25
  => y.30
  => y.31
  => y.32
  => y.33
  => y.34
  => y.35
  => y.36
  => y.37
  => y,38
  => y.39
  => y.40
  => y.41
  => y.42
  => y.43
  => y.44
  => y.45
  => y.46
  => y.47
  => İnsan-Mekan İlişkileri
  => SANAT VE ELEŞTİRİ
  => Türkiye’de olumsuz Pierre Loti eleştirileri
  => TÜRKiYE’DE MODERN EDEBİYAT ELEŞTİRİSİ
  => ATATÜRK,
  => MAKALELER:
  => MAKALELER,
  => yz
  => yz1
  => yz2
  => yz3
  => yz4
  => yz5
  => yz6
  => yz7
  => yz8
  => FRIEDRICH NIETZSCHE’NİN TARİH ANLAYIŞI
  => Edebiyat Nedir?
  => YM1
  => YM2
  => YM3
  => YM4
  => YM7
  => YM8
  => YM9
  => İbn Battûta’da “Ahı” Kelimesi ve Anadolu
  => Simone de Beauvoir: Abjeksiyon ve Eros Etiği
  => Toplumsal Cinsiyet Düzenlemeleri
  => Psikanalitik ve Post-Yapısalcı Feminizm ve Deleuze
  => Tarihsel Bir Perspektif Üzerinden İroni Tür ve Tekniklerinin Gelişimi ve Bazı Uygulama Örnekleri Tarihi Gelişim
  => İroni ve Melankoli*
  => İroni, Nostalji ve Postmodern
  => “Daha İyi Anlamak İçin Daha Fazla Açıklamak” İsteyen Bir Yorumbilimci: Paul Ricœur
  => Kendi (Paul Ricœur Üstüne)
  => Sersemleşme Okulu
  => Osmanlı ve Avrupa Arasındaki Karşılıklı Etkileşimde Etnomaskeleme
  => Antik Yunan Tragedyasının Metafiziği
  => Sonbahar Mitosu: Tragedya*
  => Ayrışma, Çatışma ve Fanatizm
  => Fanatizm İlkelliktir
  => Tuhaf Bir Çocuk
  => Huzursuz
  => Benjamin’in Mistisizmine “Üç Yönlü Yol”
  => Renan, Irk ve Millet
  => Varlık, Benlik, Hatırlayış ve Unutuş Üzerine
  => Hangi Kilidin, Hangi Anahtarı?
  => Romanda Tarih
  => Bugün Psikanalizi Tartışmak
  => Kültürde Bakış
  => 1930 Goethe Ödülü Dolayısıyla Frankfurt Goethe Evi’nde Konuşma
  => Jacques Derrida ve Konukseverlik Sorusu
  => Metafiziğin Kalesi Hakkında Düşünmek
  => Hakların İadesi
  => Modern Etiğin İki Temel Direği Agnes Heller
  => Ezoterizme Genel Bir Giriş
  => Turnanın Semahı, Ezoterizmin Zamanı: Bektaşi ve Alevi Zaman Kavrayışla
  => Yeni sayfanın başlığı
  => Ulus-Ötesinden Hukuka Bakmak: Jürgen Habermas
  => Yeni Perspektifler Gerçeğin Çölüne Hoşgeldiniz
  => Orlan: Kırılan Ten Kubilay Akman
  => Pusudaki Ten, Vice Versa
  => Cimri ve Çöp Arasındaki Güçlü İlişki Üzerine
  => Demokrasi Kavramı Üzerine Hayli Spekülatif Bir İrdeleme
  => Benim Çöp Bayramım
  => Kamu Yeniden Kurulurken Kadınlara Ne Olacak?
  => Sonsuzluğun Sınırında: Immanuel Kant
  => Kant ve Üniversite İdeası
  => İki Yüzüncü Ölüm Yıldönümünde: Immanuel Kant ve Kantçılık
  => Kant ve Yeni Kantçılık
  => Otuz Beşinci Gece: Ruh, Can, Hayat, Ölüm, Akıl ve Öte Dünya Üzerine1
  => Ölüm Üzerine Tıbbi Çeşitlemeler
  => Ölüme Karşı Ölüm
  => Avrupa İçin Yeni Bir Ethos Üzerine Düşünceler
  => Avrupa ve Ötekileri
  => Sûfî Şiirinin Poetikası
  => Byron ve Romantiklik
  => Kötülük Toplumu ve Biçimin Muhalefeti
  => Balkanlar: Metaforların Çarpıştığı Bir Savaş Alanı
  => Badiou: Etik Üzerine
  => “Semen est Sanguis" Yahudilikte ve Hıristiyanlıkta Kan
  => Âdet Kanaması Tecrübesi: Sınırlar ve Ufuklar
  => Said ve Saidciler ya da Üçüncü Dünya Entelektüel Terörizmi
  => Kültür Endüstrisini Yeniden Düşünürken
  => Adorno ve Tanrının Adı
  => Kant, Adorno ve Estetiğin Toplumsal Geçişsizliği
  => Adorno ve Berg
  => İbn Battûta Seyahatnamesi
  => Irak Savaşı ve Sivil Etkinlikler
  => Yamalı Çelişkiler Semti: Saraybosna'dan Yenibosna'ya
  => Halkla Birlikte Bir Çağdaş Kent Söylemi Üzerine
  => Yeni Dünya Düzeninin Sonu?
  => Selçuklular Anadolu’da
  => Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alâeddin Keykubâd Dönemine (1220-1237) Bir Bakış
  => 13. Yüzyılın Başında Anadolu’da Ticaret
  => Selçuklular Döneminde Anadolu’da Felsefe ve Bilim (Bir Giriş)
  => Nietzsche ve ‘Akla’ İsyan
  => Bizans Manastır Sistemine Giriş
  => Öğrenci Radikalizmi Üzerine Düşünceler
  => 1968’i Yargılamak ya da 68 Kuşağına Mersiye
  => “Gelecekte İnsanlara Çok Güzel Görüneceğiz”
  => Nevroz, Psikoz ve Sapkınlık
  => Üniversitede Psikanaliz Öğretmeli miyiz? Sigmund Freud
  => Psikanalist Kimdir?
  => Nerelisiniz?
  => Irak’a Kant Çıkarması
  => Bizans Şaşırtıyor
  => 12 eylül dosyası
  => FETHİ NACİ: Cesur, Gerçekçi Ve Halkçı... İzzet Harun Akçay
  => SON OKUDUKLARIM- İzzet Harun Akçay
  => Sabahın yalnız kuşları-İzzet Harun Akçay
  => Bir Portre - Cahit Sıtkı TARANCI - Şükran KURDAKUL
  => ŞİİR NEDİR? Cahit Sıtkı TARANCI
  => Afşar TİMUÇİN - Şair Duyarlığı
  => Ahmet KÖKLÜGİLLER - Karacaoğlan'ın Yaşamı ve Şiirleri
  => Atilla ÖZKIRIMLI - Dadaloğlu ve Çevresi
  => Aysıt TANSEL - Metin Eloğlu
  ARAŞTIRMA-İNCELEME
  SÖYLEŞİ
  DENEME
  ATTİLA İLHAN
  ATTİLA İLHAN-KÖŞE YAZILARI
  E-KİTAP
  ANSİKLOPEDİK
  SATRANÇ VİDEO DERSLERİ DÖKÜMANLAR
  SATRANÇ OYNA
  ŞİİR
  DİL ANLATIM TÜRK EDEBİYATI - LİSE KAYNAK
  EDEBİYAT RADYO
  EDEBİYATIMIZDA ŞİİR ROMAN ÖYKÜ (dinle)
  100 TEMEL ESER (dinle)
  100 TÜRK EDEBİYATÇISI (dinle)
  SESLİ KİTAPLAR
  FOTOĞRAF ÇILIK
  E-DEVLET
  EĞİTİM YÖNETİMİ DENETİMİ
  RADYO TİYATROSU
  ÖĞRETMEN KAYNAK
  EDEBİYAT TV
  SÖYLEŞİLER - BELGESELLER TV
  RADYO KLASİK
  TÜRKÜLER
  GAZETELER MANŞETLER
  ÖYKÜ ANTOLOJİSİ
  DERGİLER - KİTAPLAR - KÜTÜPHANELER
  E-DERGİ
  KİM KİMDİR BİYOGRAFİLER
  ZİYARETÇİ DEFTERİ
  İLETİŞİM
  EDEBİYAT OKYANUS
Harf Devrimi Üzerine Yeniden Düşünmek

1 Harf Devrimi Üzerine Yeniden Düşünmek

Bahri ATA

*

Türkler, Orta Asya'dan Avrupa'ya uzanan uzun yolculuklar

Osmanl

Bildi

ı boyunca çok değişik ve köklü kültür alanları ile karşılaşmış ve bunlarla etkileşim içinde olmuştur. Bu etkileşimi, özellikle kullandıkları alfabelerde ve sözlüklerinde görmek mümkündür. ı İmparatorluğu, doğu ile batı arasında bir tür sınır kültürü oluşturmuştur. 1800'lu yılların başlarından itibaren Osmanlı bürokratları, hem reformları ile Avrupa modernleşmesini yakalamak, hem de sosyal ve tarihi kimliklerini korumak için çabalamışlardır. Bu sınavın bugün hâlâ bütün yaşamsallığı ile devam ettiğini ileri sürmek yanlış olmasa gerektir. ğiniz gibi, Kırım Harbi sırasında 1855'te Osmanlı devleti elektrik telgrafı ile tanıştı. Fransız memurlar çok yüksek ücretli olarak telgrafhanelerde çalışıyor ve telgrafın Türkçe harflerle çekilemeyeceğini iddia ediyorlardı. Mustafa Efendi, Türkçe olarak telgraf çekebileceğini göstererek, Türk telgrafçılığının öncüsü oldu. Böylece pek çok Fransız memurun iş akdi iptal edildi.

İ

Halide Edip Ad

lgili literatür incelendiğinde Eğitim Bakanı Münif Paşa’nın (1862) ve Azeri şair Mirza Fethali Ahundzade’nin (1863) harflerle ilgili bir tartışmayı başlattıkları söylenebilir. Genç Osmanlılar, kullanılan dili sadeleştirme ve ulusallaştırma çabalarına girişti. Şinasi eski harflerin zorluğunu dile getiren aydınlardan biridir. Ziya Paşa da 1870'de Cenevre'de iken Rousseau'nun Emile'i çevirmeye başladığında, bazı "yeni çıkma üdebanın" Türkçe'nin bu çeviriye yetmeyeceğini söylemesine sinirlenmiş ve Türk dilinin zengin bir dil olduğunu göstermek için bu çeviriyi yaptığını özellikle belirtmişti. Yine bu yıllarda Tıbbiye Mektebinde eğitim dilinin bir ara Fransızca yapıldığı göz önüne getirilirse, Türkçe'nin ve Türk dilini sevenlerin geçmişte kazandıkları savaşların büyüklüğü anlaşılabilir. ıvar'a göre 1885-1890 arasında orta zekalı bir Türk çocuğu bir seneden daha az bir zamanda okuma ve yazmayı öğrenemezdi1. 1890'lardan sonra harflerin öğretilmesini basitleştirmek için bazı adımlar atıldı. Örneğin, Sultan II. Abdülhamit döneminde halk için yazılan basılı kitaplara tıpkı 14. ve 15. yüzyıldaki yazmalar gibi harflerin nasıl okunacağını gösteren harekeler kondu. Enver Paşa'nın Erkan-ı Harbiye-i Umumiye Reisi olduğu dönemlerde alfabe girişimi de bu çerçevede değerlendirilebilir.

İ

kinci Meşrutiyetten sonra gazete ve kitaplarda Avrupa kökenli kelimelerin parantez içinde verilmesi uygulamasının daha da yaygınlaştığı görülmektedir. Bu uygulama da olmasa, eski Osmanlı Türkçe'sinde okunuşu verilen yabancı bir kelimenin gerçekte nasıl yazıldığını tahmin etmek zordur. Bu dönemde harf değişimine ilişkin iki ekolun varlığı kendini hissettirmektedir. Hüseyin Cahit Yalçın gibi gazeteciler ve aydınlar Latin harflerinin kabulünü istiyordu. Milaslı Hakkı ise Arap harflerinin Türk diline uydurulması ya da alfabe icat edilmesini istiyordu. Öyle ki 1909’da Recaizade Mahmut

*

Ekrem’in ba

2 Mart 1923'de

20 May

1 A

Atatürk, 9 A

Hakimiyet-i Milliye gazetesi 29 A

edilmi

Türk harfleri kabul edildikten sonra 1928-1929 ö

1929'da

Sonuç olarak, Türkiye'de eski harflerin zorlu

getirebiliyor mu? Ülkemizde okuryazar olmayan yedibuçuk milyon yurtta

Yrd. Doç. Dr., Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilgiler Eğitimi A.B.D. 2 şkanlığında bir Islah-ı Huruf Cemiyeti bile kurulmuştu. Latin alfabesine muhalefet edenlerin hem siyasi hem de kültürel gerekçeleri vardı. Fakat Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlı karşıtı bazı Arap kabilelerin İngilizlerle birlikte harekâtı siyasi ve kültürel argümanlarına önemli bir darbe indirmiştir. İzmir İktisat Kongresi sırasında Latin harflerinin kabulü ile ilgili olarak bir öneri atıldığı dikkati çekmektedir. 26 Şubat-6 Mart 1926'da Bakü’de I. Uluslar arası Türkoloji Kongresi toplanmış, Sovyetler Birliğindeki Türkler, Latin alfabesine geçme kararı almışlardı. Bu kararın alınmasında Türkiye'den giden aydınların olası etkisi ayrı bir araştırma konusudur. Bu karar Türkiye'de gazetelerde alfabe tartışmalarını da tekrar gündeme getirdi. Bazı yazarlar harfler üzerinde yaptıkları çalışmaları kitapçıklar halinde yayımlamaya başladılar. Örneğin Dr. İsmail Şükrü Bey, Dr. Hüseyinzade Ali Bey'e Bakü’ye götürmek üzere görüşlerini içeren raporu vermiş, 22 Mart 1926'da "Latin Harflerinden Daha İyisini Bulalım." adlı kitapçığı yayınlamıştır2. ıs 1928'de bir Dil Encümeni kuruldu. İlk toplantısını 26 Haziran 1928'de yaptı. Dil Encümeni Yakup Kadri (Karaosmanoğlu), Ragıp Hulûsi (Özdem), Ruşen Eşref (Ünaydın), Falih Rıfkı (Atay), Ahmet Cevat (Emre), Fazıl Ahmet (Aykaç), Mehmet Emin (Erişirgil) ve İhsan (Sungu)'dan oluşuyordu. Harflerin saptanmasında eski alfabedeki "kaf" ve "kef" harflerinin durumu çok tartışıldı3. Arapça’nın okul programlarından kaldırılması gündeme geldiğinde, encümen üyelerinden İhsan Bey bir yazısında, çocuklara anadilleri ile yazılmamış eserleri okutmamak gerektiğini ileri süren Endülüslü Ebubekir İbn-i Arabi'nin görüşünün altını çizmekte idi. Haziran 1928’de bazı gazetelerde kimi gazeteciler aceleyle geliştirdikleri alfabeler ile yazı yazmaya başlamışlardı4. ğustos 1928'de Atatürk tarafından Dil Encümeni üyeleri İstanbul'a çağrıldı. 6 Ağustos 1928'de Galatasaray Lisesinde Mustafa Necati'nin başkanlığında toplanarak, Türk Alfabesine son şekli verildi ve gramer kuralları da belirlendi. Taslak metin Atatürk'e takdim edildi. ğustos’u 10 Ağustos'a bağlayan gece de İstanbul Gülhane Parkında yeni harflere ilişkin düşüncelerini açıkladı. Atatürk'ün önderliğinde bütün ülke bir dershaneye dönüştü. 25 Ağustos da yapılan toplantıda yeni harfler kesin olarak ilan edildi. Katılımcılara yeni alfabe kitapçıkları dağıtıldı. ğustos 1928 tarihli sayısında yeni harflerle bazı metinler yayımlamaya başladı. İmlâ kuralları tam oturmadığı için kelimelerin yazımında farklılar yaşanıyordu. Atatürk; Samsun, Amasya, Tokat, Sivas, Kayseri illerine yaptığı seyahatlerindeki gözlemlerinden hareketle, 21 Eylül 1928'de merkezde-kiler, harfler-le, emniyet-ye gibi kelimelerde olduğu gibi eklerden önce konan bağlama işaretinin kaldırılmasını bir tezkere ile bildirmiştir. 30 Eylül 1928'de Atatürk'ün isteği ile "vekhalet", "khamilen" gibi kelimelerdeki k'nın sesini değiştirmek için kullanılan "-h" harfi de kaldırıldı. "Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkında Kanun” 1 Kasım da kabul 3 ş, 3 Kasım 1928'de resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, 8 Kasımda aldığı bir kararla üye İhsan Sungu’nun “Yeni Harflerin Usul-u Tedris’i” adlı kitapçığını Bakanlık namına bastırmayı kabul etti. Bu eser, okullarda ve halk dershanelerinde yeni harflerin nasıl öğretileceği ile ilgili bir öğretmen kılavuz kitapçığı niteliğindedir. 1 Aralık 1928'den itibaren devlet dairelerindeki yazışmalar da yeni harflerle yapılmaya başlanmıştır. Kağıt üretiminin yetersizliğinden dolayı kağıt israfına yol açmamak için eski yazı antetli basılı evraklar tükeninceye kadar kullanılmıştır5. Bu tarihten sonra Hakimiyeti Milliye gazetesi bütünüyle yeni harflerle çıkmıştır. Yeni Türk harflerini öğretmek için alfabe levhaları hazırlanarak halkın toplu olarak bulunduğu yerlere asılması sağlanmıştır6. ğretim yılının güz döneminde Milli Eğitim Bakanlığı, okullara bir genelge göndererek, öğrencileri yeni harflere alıştırmak amacıyla bütün öğretmenlerin iki ay ders konularını yazdırmaları istemiştir. Yeni harflerin kabulü ile ilgili çalışmaların yapılmasında Milli Eğitim Bakanı Mustafa Necati'nin çok büyük emeği vardır. Kendisi uygulamanın yaygınlaşmasını göremeden 1 Ocak 1929'da genç yaşta ölmüştür. Yine aynı tarihte açılan Millet Mektepleri ile halkın yeni yazıyı öğrenmesi sağlanmıştır. 1928-1933 arasında 54.050 dershane açıldı. 2.305. 924 kişi derslere kaydoldu. 1.124.916 kişi başarı ile mezun oldu7. İngiltere'nin Türkiye Büyük Elçisi Sir George Russell Clerk ülkesine gönderdiği raporda "bu reformların, halkın büyük çoğunluğunun okuma yazmasında beklenen gelişmeyi sağlayacağı yargısına varmanın çok erken olacağını" yazıyordu. Günümüz istatistikleri, Sir George Russell Clerk'in bu düşüncesinin yanlış olduğunu göstermektedir. ğuna ilişkin düşünceler 1860’larda dile getirilmeye başlanmış ve II. Meşrutiyet döneminde alfabe tartışmaları tekrar canlanmıştır. Atatürk'ün harf devriminde izlediği strateji ise şöyledir; Mart ayında gazetelerde konunun tartışılması sağlanmış, Haziran ayında uzmanlardan oluşan bir Dil Encümeni çalışmalara başlamış, yaklaşık bir buçuk ayda harfleri belirlemiştir. Bu arada Hazirandan itibaren bazı gazetecilerin kendilerinin geliştirdikleri alfabe ile gazetelerde yazı yazmaları için bir ortam oluşturulmuştur. Ağustos ayının ortalarından itibaren gazeteler, kurulun kabul ettiği yeni yazı ile kısmen çıkmaya başlamış, Eylül ayında imlâ kuralları ile ilgili bazı sorunlar çözümlenmiş, 1 Kasım 1928'de kanun kabul edilmiştir. 1 Aralık 1928'de tamamıyla ülkede yeni harflere geçilmiştir. Kısaca harf devriminin olgunlaşması dokuz ay sürmüştür. Bütün bu çabanın arkasında, “dağda yalnız yaşayan küçük bir çobanı bile okuryazar” yapmak temiz niyeti ve inancı vardı8. Çoğu zaman insanlığın sözel hafızasında geçmiş dönem olayları, yaşanan günlerden uzaklaştıkça bir efsaneye bürünebilmektedir. Yukarıdaki satırlarda harf devriminin muhalifleri ya da taraftarlarının ileri sürdüğü gibi harf devriminin bir gecede yapıldığı efsanesinin de tarihsel gerçeğe uygun olmadığı gösterilmeye çalışıldı. Günümüzde ise konuya ilişkin sorunlarımız şunlardır; kütüphanelerimizdeki eski yazmalar ve telif eserler üzerine bilimsel araştırmalar yaptırma konusunda üniversitelerimizdeki edebiyat ve tarih bölümleri üzerine düşen görevleri yeterince yerine 4 şımız nasıl kazanılacaktır? Bu televizyon çağında okuryazarlara da kitap okumayı nasıl sevdireceğiz? Yansıtıcı şünmeyi nasıl öğreteceğiz?

1

Halide Edip Adıvar, "Türkiye'de Diktatörlük ve Reformlar" (çev. Mehmet Özden), Türkiye Günlüğü, 1995, sayı: 37, s. 137.

2

İsmail Şükrü, Latin Harflerinden Daha İyisini Bulalım, 1926, Kütüphane-i İctihat.

3

İhsan Sungu, "Harf İnkılabı ve Milli Şef İsmet İnönü" Tarih Vesikaları,1941.

4

Cüneyt E. Koryürek, Harf İnkılabı 70. yıl, 1998, Koç Arçelik, s.31.

5

Güray Kırpık, “1926-1928 Yılları Arasında Talim ve Terbiye Kurulu’nun Aldığı Bazı Kararlar” Türkiye Cumhuriyeti’nin Tesisinde Mimar Bir Kurum: Talim ve Terbiye, Ed. Prof. Dr. Refik TURAN, (Basımda).

6

Mustafa Duman, "Latin Harfli Türk Alfabesi" Tarih ve Toplum, 2003, c.39, sayı: 229, s. 19.

7

Cüneyt E. Koryürek, a.g.e. s. 46.

8

Harf Devrimine ilişkin diğer gerekçeler için bkz. Osman Bahadır “Harf Devrimi ve Gerçek” Cumhuriyet, Bilim ve Teknik, 19 Kasım 2005, sayı: 974, s.16.

İLETİŞİM edebiyatokyanus@gmail.com  
   
edebiyatokyanus 640440 ziyaretçi (1177976 klik) kişi burdaydı!
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol