T.C.
SAKARYA ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
EĞİTİM BİLİMLERİ A.B.D. EĞİTİM YÖNETİMİ VE DENETİMİ
YÜKSEK LİSANS PROGRAMI (TEZSİZ)
ARAŞTIRMA TEKNİKLERİ
MAKALE ANALİZİ
Hazırlayan: Gürkan UZUN
Öğretim Üyesi: Yrd. Doç. Dr. Bayram ÇETİN
SAKARYA
Sakarya Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü
Aralık 2007
İÇİNDEKİLER
PROBLEM CÜMLESİ………………………………………………………………………3
YÖNTEM………………………………………………………………………………….…3
EVREN VE ÖRNEKLEM…………………………………………………………………...3
VERİ TOPLAMA ARAÇLARI VE VERİLERİN ÇÖZÜMLENMESİ………………….….3
BULGULAR VE YORUM…………………………………………………………………..4
1. ÖĞRENCİ ÜRÜNLERİNE (PROJE RAPORLARINA) GÖRE BULGULAR………......4
2. KLİNİK MÜLAKAT KAYITLARINA GÖRE ÖĞRENİM
MATERYALLERİNİ TERCİH ETME DURUMLARI VE NEDENLERİ………………....4
KAYNAKÇA………………………………………………………………………………...7
SINIF ÖĞRETMENLİĞİ ÖĞRENCİLERİNİN SOSYAL BİLGİLER İÇİN TASARLADIKLARI ETKİNLİKLERDE KULLANDIKLARI STRATEJİ, YÖNTEM, TEKNİK VE ÖĞRETİM MATERYALLERİ VE BUNLARI TERCİH NEDENLERİ
PROBLEM CÜMLESİ
Bu çalışmada ele alınan problem: “Sosyal bilgiler 4. ve 5. sınıfları okutacak olan sınıf öğretmeni adaylarının 2005 sosyal bilgiler öğretim programına göre tasarladıkları etkinliklerde kullandıkları öğretim strateji, yöntem ve teknikleri yanında kullandıkları öğretim materyallerinin neler olduğu” olup, alt problemler :
1) Öğretmen adaylarının bu etkinlik tasarımlarındaki tercihlerini belirleyen etmenler nelerdir?
2) Öğretmen adaylarının seçtikleri öğretim materyalini tercih sebepleri nedir?
YÖNTEM
Araştırmada nitel ölçme tekniklerinin kullanıldığı betimsel bir yöntem benimsenmiştir. Bilindiği üzere betimsel amaçlı araştırmalar, bir konuya ilişkin mevcut durumu tasvir etmeye yönelik bulgular sunarlar. Bunlardan standart ölçme aracı ile veri toplama esasına dayanan nicel temelli olanları çeşitli yüzdelik anlatımlarla örneklemi oldukça geniş tutarak araştırma sonuçlarının genellenebilmesine imkan tanırlar. Betimsel amaçlı nitel araştırmalar ise evreni temsil edecek sayısal yoğunluğa bakılmaksızın, evreni nitelikleri açısından temsil edebilecek örneklemle daha çok derinlemesine veri toplanması ve bunların araştırmanın problemi çerçevesinde anlamlı bir biçimde çözümlenerek yorumlanması esasına dayanır. Bu çalışmada da nitel temelli bir araştırma süreci benimsendiği için veri toplama ve çözümleme sürecinde doküman çözümleme ve mülakat yöntemi kullanılmıştır.
EVREN VE ÖRNEKLEM
Araştırmanın evrenini Ahi Evran Üniversitesi (Kırşehir) Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği A.B.D. 3. sınıf öğrencileri, örneklemini ise bu öğrencilerden dersini yürüttüğümüz 2 şubeden 70 öğrenci oluşturmuştur. Bu örneklemden 30 öğrenci ile klinik mülakat yapılmıştır.
VERİ TOPLAMA ARAÇLARI VE VERİLERİN ÇÖZÜMLENMESİ
Öğrencilerin tasarladıkları etkiliklerin raporları (öğrenci ürünleri) ve bunlardan 30’u ile yaptığımız klinik mülakat sonucunda elde edilecek bilgiler veri olarak kullanılmıştır. Mülakattaki görüşmeler kasede kayıt edilmiş ve daha sonra bu kayıtlar çözümlenerek metin haline getirilmiştir. Öğrenci ürünleri doküman çözümleme tekniği ile mülakat verilerinin metin haline getirilmişi ise içerik çözümleme tekniği ile değerlendirilmeye çalışılmıştır. Veriler analitik olarak yorumlanmıştır.
BULGULAR VE YORUM
Araştırmanın bulgularını iki ana başlıkta ele almak mümkündür. Bunlar verilerin toplanma şekline göre belirlenmiştir.
1. ÖĞRENCİ ÜRÜNLERİNE (PROJE RAPORLARINA) GÖRE BULGULAR
Öğrenci ürünleri olan proje raporlarında yer alan öğrenciler tarafından tasarlanmış etkinlik planlarında yer alan öğretim strateji, yöntem ve teknikleri ile öğretim materyallerinin kulalımla durumları şu şekildedir:
Tablo 1. Öğrencilerin Etkinlik Tasarlarken Tercih Ettikleri Öğretim Strateji, Yöntem ve Teknikler
Tercih Edilen Öğretim Strateji
|
Frekans
|
Buluş yoluyla öğrenme
Buluş ve sunuş yoluyla öğrenme
Buluş yoluyla ve işbirlikli öğrenme
Sunuş yoluyla öğrenme
Sunuş yoluyla ve işbirlikli öğrenme
İşbirlikli öğrenme
|
34
14
7
3
2
1
|
Tablo 1’e bakıldığında en çok tercih edilen öğretim stratejisinin buluş yoluyla olduğu görülmektedir. Ardından sunuş ve buluş yoluyla öğretim ikinci sırada gelmiştir. Üçüncü sırada ise buluş ve işbirlikli öğretimin olduğu görülmüştür. Bu durum yeni öğretim programının bir gereği olarak değerlendirilebilir. Çünkü yeni sosyal bilgiler öğretim programı hem buluş yoluyla öğretimi hem de işbirlikli öğrenmeyi teşvik etmektedir.
Tablo 2. Öğrencilerin Etkinlik Tasarlarken Tercih Ettikleri Öğretim Materyalleri
Tercih Edilen Öğretim Yöntem ve Teknikleri
|
Frekans
|
Soru-cevap
Görsel materyal (fotoğraf ve resim) inceleme
Dramatizasyon ve rol oynama
Örnek olay inceleme
Tartışma
Anlatım
Metin (okuma parçası) inceleme
Beyin fırtınası
Hikaye inceleme
Problem çözme
Harita inceleme
Gösterip-yaptırma
Akıl yürütme
Gözlem
Oyunla öğretim
Uzman konukla söyleşi
Kavram ağı oluşturma
|
48
25
19
15
13
9
8
8
5
3
3
3
2
2
1
1
1
|
2. KLİNİK MÜLAKAT KAYITLARINA GÖRE ÖĞRENİM MATERYALLERİNİ TERCİH ETME DURUMLARI VE NEDENLERİ
Öğrencilerden 30’u ile yapılan mülakatlarda elde edilen verilere göre öğrencilerin tercih ettikleri öğretim materyalleri, bu materyalleri niçin tercih ettikleri, bu materyaller tercih ederken nelerden etkilendikleri soruları çerçevesinde bulgulara ulaşılmıştır.
Tablo 3. Etkinlik Planlarında Kullanılan Öğretim Materyali Çeşidi
Tercih Edilen Öğretim Materyalleri
|
Frekans
|
Fotoğraflar
Kartondan yapılmış materyaller (bilgi notları, resimler, sorular ve şemalar)
Drama metni
Bilgi kartları
Gerçek nesneler (top, kaşık, garanti belgesi, alış-veriş fişi, toprak, masa, çeyiz bohçası, kimlikler, kıyafetler)
Kavram haritaları
Bulmaca
Şiir/Türkü
Hikaye
Örnek olay
Metin/Okuma parçası
Tablo/Grafik
Harita
Anlam çözümleme tablosu
Gazete haberi
Anket
Mektup
Dilsiz harita
Amblem
Diyalog metinleri
Oyun
Kroki/plan
Maket
Resim
Kabartma harita
Fıkra
Bilgi yaprağı
Değerlendirme formu
|
20
9
7
6
6
5
5
5
5
4
4
3
4
2
2
2
2
2
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
|
Tablo 3.de görüldüğü gibi ortaya çıkan çeşitlilik yeni sosyal bilgiler öğretim programının eğitim anlayışına uygun olduğu gibi etkinlik tasarımı konusunda başarılı olan öğrencilerin zihinsel çeşitliliğini de sergilemektedir. Tabloda 28 çeşit olarak belirlenen öğretim materyallerinin, farklı duyu organlarına seslenerek dersin daha iyi algılanmasına da katkı sağlayacağı söylenebilir. Bu durumun öğrenme/öğretme sürecinde öğrencilerin de ilgilerini çekeceği, hoşlarına gideceği öngörülebilir.
Tablo 4. Etkinlik Planlarında Tercih Edilen Materyalleri Tercih Nedenleri
Niçin bu öğretim materyalini seçtim?
|
Frekans
|
|