Açık Hat

Üzerinde Piyon bulunmayan düşey sütun

Açma Şah

Bir taşın oynayarak, diğer bir taşın önünü açmak suretiyle şah çekmesi

Açmaz

Yerinden kaldırılınca kendi Şah'ını rakibin atağına açık bırakan bir figür veya bir Piyon'un durumunu anlatan deyimdir

Ağır Figürler

Vezir ve Kale'ler

Aktif Satranç

Taraflara verilen toplam sürenin 30 dakika olduğu oyunlar

Ayrık Er

Komşu düşey sütunlarında aynı renkten başka Piyon bulunmayan Piyon

Bekleme Hamlesi

Taraflardan birinin kendi pozisyonu değişikliğe uğratmayacak bir hamle yapması

Blitz Oyunu

(Yıldırım Oyunu)

Taraflara genelde en çok 5 dakikanın verildiği hızlı oyun tarzı

Boğmaca Matı

Şah'ın kendi taşlarıyla sıkıştırılması sonucunda At'la yapılan mat

Caissa ("Kaisa")

Mitolojide satranç ilahesi

Çatal

Bir Piyon'un iki figüre karşı aynı anda hücumu

Çifte Şah

Bir taşın hareketiyle hem hareketlenen taşın hem de aynı taşın yolunu açması sayesinde başka bir taşın şah çekmesi durumu.

Çoban Matı

Oyunun ilk hamlelerinde Vezir ve Fil ile f7 ve f2 haneleri üzerinde yapılan mat.
Örneğin1.e4 e5 2.Fc4 Ac6 3.Vf3 d6?? 4.Vf7 mat

Daimi Şah

Sürekli şah veya devamlı şah. Şah'lardan birinin rakibin şahlarından doğru oynanması halinde kurtulamama durumu

Değirmen

Açma şahı kullanarak kurulan taktik bir motif

Değişme

Tarafların eş değerde veya eşdeğerde olmamak üzere taş alıp vermeleri

Diyagonal (Çapraz)

Yanyana ve aynı renkli kareler

Duble Piyonlar

Bingeç piyonlar (erler). Aynı renkte iki Piyonun bir düşey sütun üzerinde bulunması

En Passant

("E.P" "Geçerken Alma")

İlk karesinde bulunan bir Piyonun iki sürülmesi sonrası, yanyana pozisyon elde ettiği rakip Piyon tarafından alınabilmesi durumu. Bu hak ilk hamlede kullanılmazsa ilerleyen aşamalarda bir daha o durum için kullanılamaz

Etüd

Taraflardan birinin (genelde beyazlardır) koşulan şartlara göre oyunu kazanmak veya beraberliği sağlamak zorunda bulunduğu, dizili bir durumdur

Feda

Belli bir amaç uğruna taraflardan birinin sahip olduğu materyalden vazgeçmesi

Fianchetto

Filin büyük çapraz sütun üzerinden gelişmesi

Fıde

Federation International des Echecs=Uluslararası Satranç Federasyonu

Figür

Taş, alet. Piyonlar haricindeki diğer taşlar için kullanılan ifade

Fora

Daha kuvvetli oyuncunun rakibine verdiği materyal avantajı

Gambit

Hızlı gelişim amacıyla er veya figür feda edilerek oynanan açılış

Geçer Piyon

İlerleyişi rakip Piyon'larla engellenemeyen Piyon

Hafif Figürler

Fil'ler ve At'lara verilen genel isim

J'adoube ("Jadub")

Herhangi bir taşı düzeltirken, oynama zorunluluğunda kalmamak için söylenen söz. Düzeltiyorum anlamına gelir

Kalite

Kale ile hafif bir figür arasındaki kuvvet farkı. Bir hafif figürü rakibin Kale'siyle değişmeye kalite kazanmak denir

Kanat

Satranç tahtası iki kanattan oluşur. Vezir'in bulunduğu yarıya Vezir kanadı, Şah'ın bulunduğu yarıya Şah kanadı denir

Kombinezon

Hamle zorunluluğu içeren fikir yapılarına denir

Kompansasyon

Feda edilen materyale karşı elde edilen girişim üstünlüğü

Karşı Hücum

Hücumu defanstaki tarafın hücumla yanıtlaması

Konsültaston (Danışma) Partileri

Tarafların (veya yalnız bir tarafın) 2-3 kişi tarafından oluşturulduğu oyunlara denir. Taraflar farklı yerlerde bulunurlar ve taşları hareket ettirme şansına sahiptirler. Günümüzün modası bir insanın bir bilgisayar! yardımıyla oynadığı konsultasyon oyunlarıdır

Körleme

Tahtaya bakmadan, notasyon aracılığıyla oynanan oyun

Manevra

Figürleri daha iyi konumlara getirebilmek veya rakip kampta bir takım zayıflıklar yaratmak amacıyla yapılan taş dolandırımına denir

Mat Ağı

Şahın, açık bir yerde, mat tehlikesini içeren kuvvetli hücumlara uğramasıdır

Merkez

d4, d5, e4, e5 karelerine verilen ad

Notasyon

Bir oyunun, daha önceden belirlenmiş koordinat kurallarına göre yazılması

Olimpiyat

İki yılda bir oynanan uluslararası takım dünya birinciliği

Piyon

Er

Piyon Zinciri

Bir çapraz sütun üzerinde aynı renkten birkaç piyonun sıralanmasıdır, c7, d6, e5, f4 gibi

Problem

Taraflardan birinin mat ettiği kompozisyon

Satır

Yatay

Satranç Körlüğü

Açık, basit bir hamlenin oyuncunun gözünden kaçması

Simultane

Çok masa gösterisi. Bir ustanın pek çok sayıda rakibe karşı aynı zamanda oynamasıdır

Sütun

Dikey

Şah Çekme

Kış çekme

Taşlar