Avrasya'da dolaşan Hayalet:'Galiyef'!

Yıl, 1920: Ankara!.. Gazi'nin Türkiye Komünist Fırkası, henüz kurulmuş; bu 'fırka', Moskova yandaşlarına yıllarca ters gelen - oysa olayların ve tarihin sonradan doğruladığı- bir 'tespit'e dayandırılmış: Sovyetler'deki Bolşeviklik başkadır; Türkiye'deki komunistlik başka; ilki Rusya'ya mahsus, oradaki şartların mahsulüdür. (Bkz. Berdiayef, Marcuse, Bettelheim, Martinet); ikincisi Türkiye'ye, oradaki şartlara mahsus, o şartların mahsulü olmalıdır.

TKF'nın 'naşir-i efkarı' Yenigün gazetesinde, Yunus Nadi bey -ki fırkanın da kurucusuydu- Sovyet Bolşevik Fırkası'nın 'Nizamnamesini' tefrika ediyor: fakat Türkiye'deki komünistliğin,Türkiye' ye mahsus olmasında ısrarlı görünüyordu.Acaba kulağına su kaçıran bir şey mi vardı? Bilmem ama,siz yine de 1921 tarihli SSCB/İngiltere Ticaret Anlaşmasi'ndaki şu 'madde-i mahsus'a bir göz atınız,bakalım haksız mıymış?

"...özel olarak Rus Sovyet Hükümeti,-başta Hindistan ve Afganistan bağımsız hükümeti olmak üzere,-Asya halklarını,askeri,diplomatik veya herhangi bir eylem ve propoganda biçimiyle ,İngiliz çıkarmalarına veya İngiliz İmparatorlugu'na karşı,düşmanca eylemlere teşvik etme girişimlerinden,imtina eder (çekinir)..."('Ulusal' dergisi,Güz 1997,s 99)

Moskova,Mazlum Milletler'i ,daha o zaman 'satmıştı';o yüzden 1920'li yıllarda Ankara'nın tutumu,daha çok 'Mazlumlar Enternosyanalı'nı savunan Sultan Galiyef'in tutumuna yakındı:yeryüzündeki büyük sosyal/ekonomik çelişki,(Batılı:liberal/kapitalist) zalimlerle(Doğulu:sömürge, yarı ya da gizli sömürge) mazlumlar arasındadır!XX. yy'ın, tahminler hilafina- bir sosyalist dünya devrimi yüzyılı değil ; üst üste ulusal kurtuluş savaşları yüzyılı olması;Sultan Galiyef'i olduğu kadar ,bunu öngörmüş olan Mustafa Kemal'i de haklı çıkarmamış mıdır?

Yarım yüzyıl önce -komünistler dahil- ülkemizde ne Sultan Galiyef bilinirdi, ne de onun 'Mazlumlar Enternasyonalı ' teşebbüsü! Kimse Anadolu İhtilali'nin tezleriyle , Galiyef'in tezleri arasındaki şaşırtıcı benzerliğe dikkat etmemişti;'Kadro' dergisinin ve 'Kadro'culugun' düpedüz Galiyef'çi bi Rplatforma oturduğu farkedilmemiş ; Gazi'nin Sovyetler karşısındaki tavrının, tam da Moskova'nın Galiyef'i temizlemeğe kalkıştığı yıllara denk geldiği hesaba katılmamıştı:Mustafa Kemal ,Moskova'nın 'Mazlum Milletler'e verdiği sözü tutamadığından 'şikayetçi olmuştur:aslında bu şikayet,Galiyef'in şikayetidir.

'Soğuk Savaş' Türkiye'si 'Batı'ya teslim olmuştu:Bandung Konferansı'nda 'Sistem'den yana çıkar; Cezayir Kurtuluş Savaşı'nda 'sömürgeci' Fransa'nin yanındadır; Kore'de ABD için kan döker ;ümidi,'küçük Amerika' olabilmek!.. Gerçekte 'aslını' yani Anadolu İhtilali ve İnkilabı'nın evrensel ilkelerini inkar ediyordu, bu vahim inkar, onu elbette 'küçük Amerika' yapamayacaktır:Avrupa 'kapısının' onca ta'vize rağmen suratına çarpılmasını da önleyemez! Kimbilir, sağdan olsun, soldan olsun, bir hayli türk aydının'Avrasya Gerçegi'ne ciddi ciddi eğilmeye başlaması,belki de bu yüzdendir.

'Ulusal' dergisinin, 'Avrasya' sayısı, bence buna güzel bir kanıt.

'Çıkar yol' 'ulusal toplumculuk' mudur?

Evet, Türkçüler nihayet 'solda' olmaları gerektiğini anlayabiliyorlar(zaten 'babaları' oradaydı;) ama 'Solun neresinde'? Bu ciddi ve önemli soruyu gündeme getiren, yurdun ve bölgenin koşullarına uygun bir sentez araştıran 'Ulusal' dergisi:'Avrasya' sayısını, Sultan Galiyef ve çevresinde odaklaşmıştır.Yalnış mı yapmış, hiç sanmıyorum:bir kere,SSCB 'hipoteği' her türlü sosyalistliğin üzerinden kalkmıştır, onun için; ikincisi ve daha önemlisi,'Doğu Bloku'nun 'sistem'e entegrasyonundan sonra, yeryüzündeki temel diyalektik çelişki, Kuzey/Güney Çelişkisi (yine Zalimler ve Mazlumlar) biçimine dönüşmüştür,onun için!Şurası bir Gerçek ki,Sultan Galiyef'in kanrevan içindeki hayaleti,'mazlum' halklar arasında dolaşıyor ,en çok da Avrasya' da!

'Ulusal'ın Avrasya sayısını okumalısınız:'çıkar yol'un 'ulusal solculuk' (Toplumculuk) mu olacağını araştırıyor; Çoğu kalem,sentezin Galiyevizm/Kemalizm bileşkesinde olabileceğine işaret etmiş;Mehmet Gürsan Şenalp da onlardan birisi, diyor ki:

"...bu noktada yalın, net ve işlevsel yaklaşımlara sahip olan M.Kemal ve Sultan Geliyef'in değerlendirilmesi gerekir; aynı dönemde yaşamış bu iki devrimci/tarihsel kişiliğin fikirlerinin 'Avrasya Projesi'nin yol göstericisi olması zorunludur.Kemalist hareket,anti/emperyalist ulusal kurtuluş mücadelelerinin ilki ve zaferle sonuçlandıralanı olup,pek çok'mazlum' ulusun kurtuluş ideolojisi olmuş tarihi bir yaklaşımdır;Batı'nın tahammülsüzlüğünü gizlemediği bir teori/pratik bütünüdür.Sultan Galiyef ise aynı dönemde, yaşadığı toplumu Rusya'daki devrim sürecine katabilmek için, Müslümanlığın,Türklüğün ve sosyalizmin müthiş sentezini yaparak, hepsinin ortak noktasını anti/sömürgecilik olarak saptamıştır..."

('ulusal',Güz 1997,s.72)

'Soğuk savaş' enkazı siyaset arenası

'Yeni DünyaDüzeni','özelleştirme' ve 'Küreselleşme' yoluyla,'gezegeni' ufak parsellere bölünmüş,yeni ve büyük bir sömürge'ye dönüştürmek çabası içindedir;burası,belli!Sosyalistlerin 'ulusallığı',Türkçüler'in ise anti/emperyalist ve laik 'sosyalistliği'yeniden keşfetmiş olmaları;Soğuk savaş'ın enkazı halindeki Türkiye siyaset arenasında,yeni bir imkanlar ve çözümler ufku açmıyor mu?

'Uusal Solculuğa' ve 'ulusal toplumculara'dikkat!

Attila İlhan
" Avrasya'da dolaşan Hayalet:'Galiyef'! " 24.12.1997 Cumhuriyet Gazetesi