edebiyatokyanus
İÇERİK  
  ANA SAYFA
  YAZILAR
  ARAŞTIRMA-İNCELEME
  => Bedevilik-Barbarlık ve İnsanlk Tarihi-Sina Akşin
  => Tarih Felsefesi-Dr. Ali Şeriati
  => Görüşlerim-Sultan Galiyev
  => Kemal Tahir'in felsefi düşüncesi ve Devlet Ana
  => Sanat Anlayışım-Orhan Kemal
  => Çağın Dini: Humanizm-Cemil Meriç
  => Demokrasi Demopedidir-Cemil Meriç
  => Demokrasi Paradigması ve Sonrasız Modernlik-Yiğit Tuncay
  => Karl Popper'in Bilim Felsefesi-Hasan Engin Şener
  => Cemil Meriç'in Dil ve Edebiyat Üzerine Düşünceleri- Arş. Gör. Oğuzhan KARABURGU
  => Tiyatro San'atının Kaynağı 1-Refik Ahmet Sevngil
  => Tiyatro San'atının Kaynağı 2- Refik Ahmet Sevngil
  => Tiyatro San'atının Kaynağı 3- Refik Ahmet Sevengil
  => Gizli Halk Musikisinin Hakiki Karakteri Dindışıdır-Vahid Lütfi Salcı
  => YUNUS EMRE’NİN ŞİİRLERİNDE- R. FİLİZOK
  => AŞK[1] (Amour)-Elisabeth Sayın
  => Dil Bilimi Terimleri-Yard. Doç. Dr. Safiye AKDENİZ
  => BİR METİN yahut EDEBÎ ESER LİSE VE ÜNİVERSİTE DÜZEYİNDE NASIL İNCELENMELİ? -Anne-Marie ALBİSSON
  => DİL İLE BİLDİRİŞİMİN (communication) TEMEL ELEMENTLERİ-Prof. Dr Rıza FİLİZOK
  => BYRON, LAMARTİNE-Jale Parla
  => TAHİR ALANGU’NUN FOLKLOR ANLAYIŞI
  => HİKAYECİLİK DERSLERİ
  => TÜRKİYE’DE DENEME VE ELEŞTİRİNİN GELİŞİMİNDE ORHAN BURİAN’IN YERİ (tez)
  => EDEBİYAT ÖĞRETİMİ ÜZERİNE TASVİRÎ BİR DENEME
  => YAZI DEVRİMİNİN ÖYKÜSÜ
  => CUMHURIYET DÖNEM! TÜRK ŞİİRİ VE BEHCET NECATIGiL
  => ROMANLARDA 27 MAYIS İHTİLÂLİ
  => HİLMİ YAVUZ ŞİİRİNE METİN-MERKEZLİ BİR BAKIŞ
  => YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞLU’NUN ROMANLARINDA CİNSELLİK
  => KİRALIK KONAK’TA MADAME BOVARY
  => ADNAN BENK VE TÜRKiYE’DE MODERN EDEBİYAT ELEŞTİRİSİ NURİ AKSU-tez
  => GELENEKSEL ROMANA KARŞI ROMAN: ANTİ ROMAN
  => ROMANININ TARİHSEL BOYUTU ÜZERİNE BİR İNCELEME Sedat ...
  => XIX. YÜZYIL TÜRK EDEBİYATINDA VOLTAİRE VE ROUSSEAU ÇEVİRİLERİ
  => AHMET VEFİK PAŞA’NIN ÇEVİRİLERİNDE OSMANLILAŞAN MOLİÈRE
  => Osmanlı Dönemİ Türk Romanının Başlangıcında Beş Eser
  => Kıbrıs Türk Edebiyatı
  => Halide Edib-Adıvar Döneminde ve Romanında Feminizm
  => ERKEN DÖNEM TÜRK EDEBİYATINDA KÖYLÜLER
  => TÜRK GÖÇER ŞAİRLERİNE AİT ESERLER
  => KARŞILAŞTIRMALI EDEBİYAT BİLİMİ ve BİR UYGULAMA
  => SAFAHAT’TA EDEBİYATA AİT UNSURLAR ÜZERİNE BİR İNCELEME Abdullah ...
  => EDEBİYAT ÖĞRETİMİ ÜZERİNE TASVİRÎ BİR DENEME Ersin ÖZARSLAN*
  => SÖZ VE ÖZ
  => BATI TRAKYA TÜRK EDEBİYATI
  => YAVUZ BÜLENT BAKİLER’İN, “ŞAŞIRDIM KALDIM İŞTE” ŞİİRİNE EDEBÎ
  => TANPINAR’IN ŞİİR ANLAYIŞI VE ŞİİRİNİN KAYNAKLARI
  => Bir Cumhuriyet Kadını Şükûfe Nihal
  => KUVAYI MİLLİYE HAREKETİNE YÖNELTİLEN İTHAMLAR
  => MİLLÎ MÜCADELE DÖNEMİNDE FRANSIZ GAZETECİNİN MUSTAFA KEMAL İLE TEMAS VE GÖRÜŞMELERİ
  => YURTTAŞ GAZETECİLİĞİ
  => RUSLARIN TÜRK TOPRAKLARI ÜZERİNDE YAYILMASI
  => BİR ÇAĞDAŞLAŞMA MODELİ OLARAK ATATÜRKÇÜLÜK
  => Mâni ve Bilmecelerimizde Geçen Meyve Adlarının Türkçe’deki Kullanımları Üzerine Bazı Tespitler
  => Şerif Benekçi’nin Romanlarında İnsan ve Toplum
  => A. Nihat Asya’nın Şiirlerinde Ölüm Kavramının Kullanımları Üzerine
  => Zafer HanIm’In AŞk-I Vatan RomanIBaĞlamInda KadIn
  => DİLBİLİM TARİHİNE BİR BAKIŞ
  => DİLBİLİM ARAŞTIRMALARI
  => DİLBİLİM (Linguistics)
  => Edebiyat Teorileri
  => EDEBİYAT TEORİSİ TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ
  => HALK EVLERİNİN KURULUŞU VE ÇALIŞMALARI
  => Ülkemizin Kaçırdığı En Büyük Eğitim Projesi: Köy Enstitüleri
  => BİLİM FELSEFESİ Prof.Dr. Mustafa Ergün
  => EDEBÎ METİNLER IŞIĞINDA DOĞU KÜLTÜRLERİNİN BATIYA ETKİLERİ VE BATIDA TÜRK İMGESİ ∗
  => ZİYA PAŞA’NIN “ŞİİR ve İNŞÂ” MAKALESİ Ali DONBAY
  => TATAR EDEBİYATININ GELİŞİMİ
  => OSMANLI ŞİİRİNE SANAT ONTOLOJİSİYLE YAKLAŞMAK ÜZERİNE
  => SÜLEYMAN NAZİF’E GÖRE İRAN EDEBİYATININ EDEBİYATIMIZA TESİRİ
  => EDEBİYAT ÖĞRETİMİ ÜZERİNE TASVİRÎ BİR DENEME -
  => ÖZNE KARAKTER NESNE KARAKTER Agusto Boal
  => İSLAMDA TRAGEDYA KAHRAMANI TRAGEDYA ÖRNEKLERİ Metin And
  => İSLAMDA TRAGEDYA KAHRAMANI TRAGEDYA ÖRNEKLERİ Metin And 2
  => DOĞU VE BATI KÜLTÜRLERİNDE DÜŞSEL YARATIKLAR Enis Batur
  => TANPINAR ÜZERİNE NOTLAR Selahattin Hilav
  => DÖRT BİN YIL ÖNCE TÜRKLERDE TİYATRO Refik Ahmet Sevengil
  => SELÇUKLU TÜRKLERİNDE DRAMATİK EĞLENCELER Refik Ahmet Sevengil
  => ANADOLU'DA DİNİ TEMAŞA Refik Ahmet Sevengil
  => OSMANLILARDA DRAMATİK EĞLENCELER Refik Ahmet Sevengil
  => ORHAN KEMAL'İN YAPITLARI Türk Gerçekçiliğinin Gelişmesinde Yeni Bir Aşama
  => ORHAN KEMAL'İN YAPITLARI Türk Gerçekçiliğinin Gelişmesinde Yeni Bir Aşama 2
  => ELEŞTİRİ VE HİCİV Johann Gottfried Herder
  => ROMAN Octavio Paz
  => YENİ TÜRK EDEBİYATI ARAŞTIRMALARI
  => ESKİ TÜRK DİLİ ARAŞTIRMALARI
  => ESKİ TÜRK EDEBİYATI ARAŞTIRMALARI
  => YENİ TÜRK DİLİ ARAŞTIRMALARI
  => HALK EDEBİYATI ARAŞTIRMALARI
  => DİL SORUNLARI
  => ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ ARAŞTIRMALARI
  => MAKALELER
  => edebiyat tezler
  => İNCELEME ARAŞTIRMA
  => İNCELEME
  => Medeniyetin Demir Pençesi Eksen Çağı
  => DEDE KORKUT DOSYASI
  => TÜRK EDEBİYATI İNCELEMELERİ 1
  => TÜRK EDEBİYATI İNCELEMELERİ 2
  => TÜRK EDEBİYATI İNCELEMELERİ 3
  => TÜRK EDEBİYATI İNCELEMELERİ 4
  => TÜRK EDEBİYATI İNCELEMELERİ 5
  => TÜRK EDEBİYATI İNCELEMELERİ 6
  => Halk Şiiri, Gerçeküstücülük, Destan.
  => En Uzun Gece: Sahte Bir Roman - İzzet Harun Akçay
  => ARAŞTIRMACILAR İÇİN KAYNAKLAR
  => DOĞU EDEBİYATI
  => DOĞU EDEBİYATI - KİTAPLIK
  => TÜRK LEHÇELERİ ÇEVİRİ SÖZLÜĞÜ
  => İLETİŞİM ÇAĞINDA AŞIKLIK GELENEĞİNİN GELECEĞİ
  => ÂŞIK EDEBİYATI BÜTÜNÜ İÇİNDE SİVAS'TA VE ADANA'DA ÂŞIKLIK GELENEĞİNİN ORTAK VE FARKLI YANLARI
  => Türkiyat Araştırmaları 1
  => Türkiyat Araştırmaları 2
  => Türkiyat Araştırmaları
  => Türkiyat Araştırmaları 4
  => Türkiyat Araştırmaları 5
  => Bir Toplum Mimarı Olarak Yahya Kemal
  => Tanzimat Romanlarında Melodramın İdeolojik İşlevleri
  => Söz Sanatları Bakımından ‘Parçalı Ham’ Şiirler
  => İNCELEMELER.
  => İNCELEME..
  => İNCELEME...
  => İNCELEME....
  => İNCELEME.....
  => İNCELEME ŞİİR
  => İNCELEMELER.....
  => İNCELEMELER.,
  => İNCELEMELER,.
  => Edebiyat Sosyolojisi
  => Sosyalist Realizm Kavramının Ortaya Çıkış Süreci
  => toplumcu gerçekçilik
  => PEYAMİ SAFA.
  => Yeni Türk Edebiyatı
  => YENİ TÜRK A. İLHAN İÇERİKLİ
  => hilmi yavuz.
  => Behçet Necatigil
  => araştırmalar.1
  => ARAŞTIRMALAR 2
  => araştırma,
  => Türk Dili ve Edebiyatı,
  => 1919-1928 ARASI TÜRK ROMANINDA YAPI VE TEMA
  => Bilgisayar Öyküleri
  => Yayın
  => ROMAN,
  => ROMAN,,
  => ROMAN.
  => ROMAN..
  => şiir,
  => şiir,,
  => hikaye*
  => arş
  => arş1
  => arş2
  => arş4
  => arş6
  => arş7
  => arş8
  => arş9
  => edebiyat tarihinde realizm romantizm kavramı
  => YENİ TÜRK EDEBİYATININ KAYNAKLARI
  => YENİ TÜRK EDEBİYATININ KAYNAKLARI 1
  => KLASİK TÜRK EDEBİYATI
  => TÜRK DEBİYATI İNCELEME
  => DEDE KORKUT DOSYASI.
  => açık arşiv
  => edebiyat arşiv
  => Kuruluş Devrini Konu Alan Romanlar Üzerine
  SÖYLEŞİ
  DENEME
  ATTİLA İLHAN
  ATTİLA İLHAN-KÖŞE YAZILARI
  E-KİTAP
  ANSİKLOPEDİK
  SATRANÇ VİDEO DERSLERİ DÖKÜMANLAR
  SATRANÇ OYNA
  ŞİİR
  DİL ANLATIM TÜRK EDEBİYATI - LİSE KAYNAK
  EDEBİYAT RADYO
  EDEBİYATIMIZDA ŞİİR ROMAN ÖYKÜ (dinle)
  100 TEMEL ESER (dinle)
  100 TÜRK EDEBİYATÇISI (dinle)
  SESLİ KİTAPLAR
  FOTOĞRAF ÇILIK
  E-DEVLET
  EĞİTİM YÖNETİMİ DENETİMİ
  RADYO TİYATROSU
  ÖĞRETMEN KAYNAK
  EDEBİYAT TV
  SÖYLEŞİLER - BELGESELLER TV
  RADYO KLASİK
  TÜRKÜLER
  GAZETELER MANŞETLER
  ÖYKÜ ANTOLOJİSİ
  DERGİLER - KİTAPLAR - KÜTÜPHANELER
  E-DERGİ
  KİM KİMDİR BİYOGRAFİLER
  ZİYARETÇİ DEFTERİ
  İLETİŞİM
  EDEBİYAT OKYANUS
BİR METİN yahut EDEBÎ ESER LİSE VE ÜNİVERSİTE DÜZEYİNDE NASIL İNCELENMELİ? -Anne-Marie ALBİSSON

     BİR METİN yahut EDEBÎ ESER LİSE VE ÜNİVERSİTE DÜZEYİNDE NASIL İNCELENMELİ?

Anne-Marie ALBİSSON,

Türkçeye Uyarlama: Rıza FİLİZOK - Safiye AKDENİZ

 

BİR METNİ  OKUMAK ve  İNCELEMEK : Analiz Düzeyleri


Bir şiiri, bir romanı, bir fikir yazısını okurken, anlam bize kendiliğinden gelmez. Okurken, anlamı inşa etmek için metinle (texte) karşılıklı bir konuşmaya, diyaloga gireriz ve ondan bir anlam çıkarırız. Günlük okumalarımızda kendimizi bu anlam denizine pusulasız bırakırız. Böyle bir okumanın sonucunda da hiç de güvenle kullanılamayacak  bazı izlenimler ediniriz. Böyle okumalar gereklidir, ancak yeterli değildir. Okumak, sonuç olarak kendimizi ve dolaylı olarak yurdumuzu inşa etmektir. Ancak güvenilir olmayan malzemelerle onu inşa edemeyiz. Bu okumaların yanında okuma sanatımızı geliştirmek için yönteme dayanan okumalar yapmamız gerekmektedir.  Bilinçli, amaçlı bir okuma için metotlu  bir yol izlemek, metni çeşitli açılardan sorgulamak kaçınılamaz bir görevdir.   Aşağıda bilinçli, amaçlı ve yöntemli okumanın bazı aşamalarını siz okuyucularımızın ilgisine sunuyoruz. Bir metni doğru değerlendirmek için akıl ve yetenek kadar yöntem de gereklidir.   Bundan dolayı METİN ANALİZİ yapacak olan herkesin sunduğumuz okuma aşamalarından yararlanacağını düşünüyoruz. Sunduğumuz plan, Anne-Marie Albisson’un Bakolorya Öğrencileri için hazırladığı bir yazıdan[1] Türkçe’ye uyarlanmıştır.

                                                                                                      

A. OKUMA SÖZLEŞMESİ  (LE PACTE DE LECTURE): Her metin okuyucuyla yapılmış bir sözleşmedir. Bu sözleşmenin iyi anlaşılması için şu noktaların belirlenmesi gerekir:

1. “Dış metin” incelemesi  (PARATEXTE) :

 -Eserin adı, yazar, basım tarihi..... ,

- Metinle ilgili verilen bilgiler, yazarın takdimi.... ,

- Eserin içinde metnin yerinin tespiti ( place et contexte),

- Metnin türünün (genre) belirlenmesi. (Bakınız: Anne-Marie ALBISSON)


2. Metnin maddî niteliklerinin belirlenmesi: Sayfa düzeni  (paragraflar / beyitler kıtalar), baskı nitelikleri.
Bu tespitlerin dikkatlice yapılması oldukça önemlidir: Bu yaklaşım, okuyucunun beklentilerinin belirlenmesini sağlar. Okuyucunun bu bilgileri alıp okumaya başlaması, bir okuma sözleşmesi yapması anlamına gelir. Meselâ, kitabın kapağında bulunan  “Roman” kelimesi yazar ile okur arasında bir sözleşme yaratır. Okuyucu, bu sözleşmeyle bazı beklentiler içine girer.

3. Metnin birinci okunuşu : Metin dikkatle okunarak kavranmaya çalışılır. Anlam problemleri halledilir.

 

B.  BİLDİRİŞİM (COMMUNICATION)  NESNESİ OLARAK METİN :

1. Bağlam (contexte):

- Metnin hangi şartlarda ve hangi hallerde üretildiğinin araştırılması;
- Metnin  yaratıldığı çevrenin,  muhitin  değerlendirilmesi, metnin ait olduğu devrin diğer eserleri.

Bu konuda önce metinde bulunan bilgilerden yararlanılacaktır.
Ayrıca edebiyat tarihlerinden, bilgi kaynaklarından şu noktaların araştırılması gerekebilir:

 - Tarihî, ideolojik ve sosyal şartlar: politik gelişmeler, düşünce tarihi, gelenekler, toplumsal meseleler...

- Devri içinde YAZAR: Katıldığı çevreler, karşı gruplar, bağlantılar;

- Sanat muhiti: Katıldığı yahut dışında kaldığı edebî akımlar;


- Yazarın biyografisi ile eserleri arasındaki ilişki: Yazarın hayatında eserin rolü, eserin yazılmasına sebep olan olaylar, Eserin yazarın diğer eserleri arasındaki yeri.


2. Dilin Fonksiyonları:

Bilindiği gibi dilin altı görevi, altı fonksiyonu vardır: Bunlar, Jakopson’a göre, ifade etme, etkileme, bilgi verme, algılama, estetik ve üst dil görevleridir. Bu fonksiyonlardan üçü temel fonksiyonlardır: Bunlar ifade etme, etkileme ve bilgi verme fonksiyonlarıdır.  Biz dili kullanırak üç temel iş yaparız: Ya kendimizi ifade ederiz,  ya karşımızdakini ikna etmeye çalışırız, ya da bilgi veririz. “Ben” zamiri dili birinci fonksiyonda, “sen” zamiri  ikinci fonksiyonda, “o” zamiri dili üçüncü fonksiyonda kullandığımızı gösterir. “Ben”li metinler, birer bildirişime davet metni, “sen” zamirli metinler, iş birliğine davet metni, “o” zamirli metinler, dikkate davet metinleridir. Bir metinde bu fonksiyonların birisi kullanılabileceği gibi, karışık olarak hepsi de kullanılabilir.  Söylediklerimizi şöyle bir tabloda toplu olarak gösterebiliriz:

Görev (Fonction)

Yöneldiği nokta

 Yöneldiği plan

 : Davet

-          (expressive)

-          ifade etme

- «ben»

-          (l'affectivité)

-          duygu planı

-          (la communication) .

-          Bildirişime davet

-          (impressive)

-          Etkileme

-  «sen»

-          (l'activité)

-          faaliyet planı

-          (la collaboration)

-          İş birliğine davet

-          (référentielle)

-          bilgi verme

-  «o»

-          (l'intelligence) .

-          zihin planı

-          (l'attention)

-          dikkate davet

 

3. SÖZCELEME (L'énonciation):

a. Sözceleme hali (la situation d’énonciation):
Kimlik
Tespitleri : Şahıs Belirtileri (Les indices de personne):
- Kim konuşuyor: Konuşan (locuteur) / Kendisini Göstermeyen anlatıcı (narrateur effacé); Konuşan (locuteur) / Kendisini Gösteren anlatıcı  (narrateur présent): Metinde  hangisi söz konusudur?
- Kime karşı konuşuyor : Birey olmayan  dinleyici, birey dinleyici (interlocuteur non individualisé; interlocuteur individualisé).
- Yer, zaman  Belirtileri ( les indices de lieu, de temps): Nerede?, ne zaman?
Bu belirtilerin var olması yahut yok olması, konuşanın hangi sözceleme tipini seçtiğini anlamamızı sağlar : Kişisel sözceleme (énonciation personnelle ( discours)) yahut Tarihsel sözceleme ( énonciation historique).
b. Başkalarının söylemini (discours) içerme halleri:
- Söz söyleyen kişi yahut anlatıcı, kendi söylemi içine başkalarının söylemini alabilir. Bunları tespit etmek gerekir: Doğrudan söylem, dolaylı söylem, dolaylı serbest söylem.
c. Kiplendiriciler (les modalisateurs):
- Konuşanın sözcesi yani söylediği şey karşısında aldığı tavrı ifade eden dil  belirtiledir (les marques): Bunlar objektif metinlerde az,  subjektif metinlerde çoktur.
d. Dil tabakaları (les registres de langue): Dil uygulamada birçok çeşitlemelere sahiptir.
-Kullanılan dil ile temin uygunluğu yahut karşıtlığı araştırılmalıdır.

4.
Bakış tarzı (Bakış açısı değil) (Les «façons de voir»): Edebî türler günümüzde gülmeden ağlamaya kadar uzanan bir duygu çizgisi üzerinde  sıralanmaktadır. Buna, metinlerin “tonalite”si de denilmektedir. Metinde bulunan duygu tonu, metne bir bakış tarzı getirir. Bunun da değerlendirilmesi zorunludur.
-  Komik (comique “ironie, humour, burlesque, satire” ), Didaktik (didactique), Epik (épique), Fantastik (fantastique) , Ferik (féerique), Lirik (lyrique), Patetik (pathétique), Polemik (polémique) , Realist (réaliste), Romanesk (romanesque) , Trajik (tragique).


C. METİNLERİN GÖREVLERİ

Metnin görevini ve organizasyonunu metni yazarken seçilen ifade biçimi belirler:
1. Dış seçimler (Les choix externes):
- Tür (Genre) : roman , tiyatro, şiir.
- Nesir / nazım
2. İç seçimler (Les choix internes):
a. Söylem (Discours) / anlatı (Récit):
 Anlatı ağırlıklı  metinler,  bir şahsın başından geçen gerçek yahut hayalî olayların zamana ve mekana bağlı olarak hikâyesidir. Söylem ağırlıklı metinler, düşünce alanında gelişen fikirlerdir.
b. Metin Şekilleri (Séquences textuelles):
Metinler, çizgisel, dairesel, simetrik, aykırı vb. nitelikli olabilir.


D. BİR DİL OLGUSU OLARAK  METİN

 Eser incelemenin en önemli kısmı budur:
Önermeler, iki açıdan incelenir: Gösteren / gösterilen yahut başka bir ifadeyle  işaretleyen / işaretlenen (Signifiant / signifié) ve  seçme ekseni ile sıralama ekseni:

 

İŞARETLENEN

 

(SIGNIFIE)

 

İŞARETLEYEN

 

(SIGNIFIANT)

 

SEÇME EKSENİ

-METİN ANALİZİ

- Analyse textuelle

SES BİLİMİ ANALİZİ

- Analyse phonologique

SIRALAMA EKSENİ

-SÖZ DİZİMİ ANALİZİ

- Analyse syntaxique

- VEZİN VE TECVİD ANALİZİ

- Analyse prosodique et métrique

Bu tablodan metinlerin dört çeşit analize tabi tutulması gerektiği ortaya çıkmaktadır.



I. İŞARETLENENİN  İNCELENMESİ ( GÖSTERİLEN / LE SIGNIFIE) :


1. Seçme ekseni:


a.Sözlük bilimsel Tahlil ( Analyse lexicale):
- Kelime garabetleri (mots isolés): Metinlerde bazen  kural yahut norm dışı  kelimeler kullanıldığı görülür. Metni incelerken bunları tespit etmek ve kullanılış sebeplerini bulmak gerekir. Bunlar, eski kelimeler (archaïsmes),  yeni üretilmiş kelimeler (néologismes) ve özel isimler vb. olabilir.
- Renklendirme (coloration) : soyut / somut, açık (sarih) / kapalı (muğlak) kelimelerin tespiti ve değerlendirilmesi.
- Temel anlam ve yan anlam arın tespiti. Bunlardan birincisi metnin açıklamaya, ikincisi telkine yönelik olduğunu gösterir. 
- Öbekleşmeler (regroupements) : Kelime alanları (champs lexicaux) “ özellikle somut kelimeler”. Anlam bilim ağları (réseaux sémantiques) : Yeni bir anlam düzlemi yaratmak için birçok kelime alanı arasında kurulan ilişkiler “ Bilhassa soyut kelimelerle” .
b. Gramer kategorileri:
Metinde bilhassa anormal bir sıklıkla kullanılan kelime türlerinin tspiti, bize metinle ilgili önemli ip uçları verir: 
- İsimler: İsimlerin art arda kullanılmasından elde edilen tesir.
- Niteleme sıfatları, belirleyiciler.
- Zamirler: Şahıs değiştirmeler.
- Fiiller: hareket / hal .
- Bağlaçlar (connecteurs).
c.Edebî sanatlar ( figures de rhétorique):
- İstiare  (uzatılmışsa alegori), Zaaf-ı suri (litote), Örtmece (edeb-i kelam /euphémisme), mübalağa (hyperbole), karşıtlama (antiphrase), ıtnap (périphrase)...


2. Sıralama ekseni (Axe des combinaisons):


Söz dizimi analizi (
Analyse syntaxique):
a. Kelime türlerinin çeşitlenmeleri (variations):
- Fiiller: Zaman, görünüm, kip, çatı, olumlu olumsuz çekimler...
- İsimler: cins, sayı. Bunlar aracılığıyla elde edilen etkiler.
- Sıfatlar.
b. Görevler:
- İsim grupları (groupe nominal): Sıfat (épithète),  Belirleme tümleçleri (complément de détermination), koşuntu  (apposition).
- Fiil grupları :özne, nesne, zarf.
c. Yapı:
- Basit cümleler, birleşik cümleler, isim cümleleri.
- Cümle seçimi (choix des phrases). Yazarın hangi tip cümleleri tercih ettiği araştırılır: Açıklama cümleleri, emir cümleleri, soru cümleleri, ünlem cümleleri (déclarative, impérative, interrogative, exclamative).
- Cümlede kelimelerin düzeni.
-  Cümlelerin düzeni. Cümleler, bağlı (liaison)  yahut yan yana ( juxtaposition) getirilmiş olabilir.
d.Edebî sanatlar ( figures de rhétorique):
- Önyinelem (anaphore), tedric (gradation),  devriklik (inversion), teşbih (comparaison), tezat (antithèse),  alliance de mots(oxymore), chiasme.



II . İŞARETLEYENİN İNCELENMESİ ( GÖSTEREN / LE SIGNIFIANT):


1.Seçme Ekseni  (Axe des choix): Ses Bilimi Analizi (analyse phonologique):
-  Ses birimlerinin (phonèmes ) tekrarıyla elde edilen etkiler:  Alitrasyon (allitération), assonance, rime (harmonie imitative, suggestive: kışkırtıcı)
2. Sıralama ekseni (Axe des combinaisons): Tecvid (prosodie) ve vezin  (métrique).
a. Tecvid analizi (analyse prosodie): Yoğunluk aksanları (accent d’intensité),  titremleme (intonation “mélodie” ), hız (débit “rapidité” ). Noktalama ve metin indisleri (indices textuels).
b. Tecvit elementlerinin düzenli dağılımı: Ritim(rythme), periyod  ( période). Oransızl

İLETİŞİM edebiyatokyanus@gmail.com  
   
edebiyatokyanus 640535 ziyaretçi (1178156 klik) kişi burdaydı!
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol