edebiyatokyanus - YENİ TÜRK A. İLHAN İÇERİKLİ

Öz

Türk toplumu son iki yüzy

çabas

dönü

çat
ıldır sürekli olarak ulusal kültür kimliğini bulmaı içinde olmuştur. Özellikle Cumhuriyet sonrası ulusallaşma sürecinde önemlişümler sağlamakla birlikte, bu sürece ilişkin yaşanılan siyasal, etnik ve dinselışmalar, ulusal kültür/kimlik kazanımında toplumsal uzlaşı/sentezin kurulamadığını
göstermektedir. O halde ülkemiz ulusal kültür olu

ve bu konuda sorunlar ya

yakla

toplumda ulusal sentez yerine, çat

Bu çal

tarihsel kaynaklar

tart
şturma sürecini henüz tamamlamamıştırşamaktadır. Bu sorunların aşılması noktasında önerilenşımlar ideolojik söylem boyutunda karşıt kültür modelleri yaratmıştır. Bu daışma ve yönsüzlük duygusu yaratmıştır.ışmada, ulusal kültürün oluşturulmasına yön veren kültür sentezlerininına gidilerek temellendirilmesi yapılmış ve bu konuda yapılanışmalara dikkat çekilmiştir.
Anahtar Sözcükler

Ulus, ulusal kültür, kültürel kimlik.
[PDF] ►TÜRKİYE’DE ULUSAL KÜLTÜR TARTIŞMALARI BAĞLAMINDA

Bu çal

ele al

ve bu kavrama ba

bölümünde modernist roman

irdelenmi

al

derece etkin oldu
ışmada 20. yüzyılın ilk yarısında ortaya çıkan modernist romanın Türk romanındaki etkisiınacaktır. Çalışmanın giriş bölümünde modernist romanın altyapısını oluşturan modernizmğlı modernite, modernleşme gibi kavramlar üzerinde durulmuş; gelişmeın genel özellikleri ve bu roman tarzının Türk romanındaki etkisiştir. Sonuç bölümündeyse modernist tarzın Türk romanındaki yansımasının boyutları eleınmıştır. Bu bölümlere ayrılan çalışma sonucunda modernist romanın Türk edebiyatında neğu ortaya konmuş olacaktır.
Anahtar Kelimeler:

[PDF] ►Türk Romanında Modernist Etkinin Boyutları

Oktay Rifat’

geçirdi

gelir. Bu kitab

olarak “benzerliklere” indirgenerek,

ise, bir do

Rifat’

anlamland

kar

ili

Rifat’

benzerliklere indirgenmi
ın (1914-1988) Perçemli Sokak (1956) adlı yapıtından itibarenği şiirsel dönüşüm “dil”den “algı”ya doğru izlenebilecek bir sürece karşılıkından itibaren Rifat şiirlerinde “güneş”in, önce bir analoji nesnesiÇobanıl Şiirler (1976) adlı yapıtından itibarenğa olgusu olarak “algı”ya indirgenerek kullanılmış olduğu görülmektedir.ın doğayı benzerliklere indirgeyerek kullanımı hem arkaik toplumlarınırma biçimlerine hem de despotik toplumların anlamlandırma biçimlerineşılık gelecek tarzda bir üslûba dönüşmüştür. Perçemli Sokak’tan itibaren benzerlikşkileri “özdeşlik ilkesi” ve “eğretileme” kavramları doğrultusunda izlenebilir.ın “kendisine benzetilen”le “benzeyen”i bir arada konumlandırdığı şiirlerindeş bir “çoğulluk” ürettiği tespit edilmiştir. Çünkü Rifat’ın bu
ş
iirlerinde güneş, kendisine niteliklerinden herhangi biri aracılığıyla benzeyen
ş

“güne

“güne

kullan

istisna
eylerle “özdeş” tutularak ele alınmıştır. Rifat şiirlerinde yer alış biçimlerine göre,ş-çoban”, “güneş-baba”, “meme-güneş”, “güneş-darı”, “güneş-kılıç” veş-anı” özdeşlikleri bu anlamda tipiktir. Güneşin benzerliklere indirgenerekımı istisnaî olarak şairin Çobanıl Şiirler sonrası yapıtlarında da görülebilir: Buşiirler, Elifli (1980) içinde yer alan “Denklem” ve “Kaval” başlıklı şiirler ile
Denize Do

Rifat’

ise e
ğru Konuşma (1982) içinde yer alan “Gün Doğuyor” başlıklı şiirdir.ın 1973 yılında yayımlanan Yeni Şiirler’i içindeki “sultan şiirleri”nde öne çıkanğretilemeli kullanımdır. Bu şiirlerde güneş, Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Osmanlı
ş

ili

nitelikleri aras
iirinin genel yapısını verebilecek bir kavram olarak öne sürdüğü “saray istiâresi” ileşki içindedir. “Saray istiâresi” kavramının “güneş”in nitelikleriyle “sultan”ınında kurulan benzerlik ilişkilerine dayalı olması, Rifat’ın “sultan
ş

olanak tan

ve “saray istiâresi”nin içeri

“cellat”, yavuz”, “s

bir söylem üretecek biçimde yeniden üretilmi

Depremi” ba

“Güne

eklemlenebilir. Oktay Rifat’

“e

yöneldi

benzeyen

niteliklerinden herhangi biriyle temsil edildi
iirleri”yle öne çıkardığı sultanın şiirsel kullanımıyla yakınlık kurulabilmesineımıştır. “Güneşin yakıcılığı” ile “sultanın öldürücülüğü” arasında kurulanğiyle uyumlu koşutluk, Rifat şiirinde sultanı niteleyenırtlan” ve “aslan” sözcükleriyle oluşturulan eğretilemelerle “tekil”ştir. Bu “tekil söylem”e “1509şlıklı şiirde geçen “turuncu kuş” ifadesi, Ahmet Paşa’nın (ö.1496-7)ş Kasidesi”nde görülen “sultan imajıyla” uygunluk göstermesi bakımındanın Çobanıl Şiirler’inden itibaren ise, “özdeşlik ilkesi” veğretileme” kullanımından “düzdeğişmece” kullanımının başat olduğu bir şiireği öne sürülebilir. Düzdeğişmeceli uygulamalarda güneşin, kendisineşeylerle değil, doğada aldığı farklı görünümlerine karşılık gelen doğalği görülmektedir. Güneşin doğada aldığı
farkl

üretilebilmesine olanak tan
ı görünümlere indirgenerek düzdeğişmeceli kullanımı ise, “çoğul” bir söyleminımıştır.
anahtar sözcükler

[PDF] ►OKTAY RİFAT ŞİİRİNDE GÜNEŞ’İN ÜÇ HÂLİ

: özdeşlik ilkesi, eğretileme, düzdeğişmece, çoğulluk, tekillik

ÖZET
Roman, Türk Romanı Modernizm, Modernist Roman

ÖZET