edebiyatokyanus
İÇERİK  
  ANA SAYFA
  YAZILAR
  ARAŞTIRMA-İNCELEME
  SÖYLEŞİ
  DENEME
  ATTİLA İLHAN
  ATTİLA İLHAN-KÖŞE YAZILARI
  => 'Havanda Su Dövülüyor' -Attilâ İLHAN
  => Madalyonun Arka Yüzü-Attila İlhan
  => 'Deve' mi, Yoksa 'Kuş' mu?-Attila İlhan
  => Hadi, Konuşsana İsmet Paşa!.-Attila İlhan
  => İkisi de, Sağlam NATO'cu!..-Attila İlhan
  => 'Akbaba Operasyonu' ve Sonrası-Attila İlhan
  => Seç Seçebildiğini!- Attilâ İLHAN
  => Gâzi'nin 'Dev Yalnızlığı-Attilâ İLHAN
  => Gâzi'nin 'Solculuğu'!..- Attilâ İLHAN
  => Gâzi'nin Solculuğu!(2)-Attilâ İLHAN
  => 'Reis Paşa'nın, Gelecek Tasarımı!-Attilâ İLHAN
  => 'Avrasya'nın NATO'su!-Attilâ İLHAN
  => 'Kökü Dışarda Demokrasi!.-Attilâ İLHAN
  => 'Batı'ya Parmak Kaldırmak-Attilâ İLHAN
  => Amaç Ülkeyi, 'Batı Çizgisi'nde Tutmak-Attilâ İLHAN
  => Senin 'Batılılaşma' Dediğin-Attilâ İLHAN
  => Batılılaşma, Bir tuzak- Attilâ İLHAN
  => Aysberg'in Görünmeyen Kısmı-Attilâ İLHAN
  => Intibah Basladi- Attilâ İLHAN
  => Ilericiligin Böylesi - Attilâ İLHAN
  => Gençler Müdafai Hukuk’ta Birlesmeli-Attilâ İLHAN
  => Usakligin Zirvesindeki Komprador Aydinlar-Attilâ İLHAN
  => 'Biz e Sözümüz Var!-Attilâ İLHAN
  => 'Cumhuriyet Disiplini-Attilâ İLHAN
  => 'Darbe' İçin 'Halkı Kullanmak-Attilâ İLHAN
  => 'Değişme' Var da, 'Sandıkları' Değil-Attilâ İLHAN
  => 'Dengeler' Değişiyor mu-Attilâ İLHAN
  => 'Dibe Vurmak' mı?-Attilâ İLHAN
  => 'Doğu/Batı İkiliği' Olmasın?-Attilâ İLHAN
  => Gidinin 'Dünya Bankası!..-Attilâ İLHAN
  => Yeni 'Durum'a, Eski 'Senaryo'-Attilâ İLHAN
  => Gazi ve Filistin-Attilâ İLHAN
  => 'Emperyalizm'in Son Aşaması?-Attilâ İLHAN
  => 'Türkçülüğün' Yeri 'Solda' mı-Attilâ İLHAN
  => Faşizim Kimin Sloganı-Attilâ İLHAN
  => 'Ay/Yıldızı' Sildirtecek miyiz?-Attilâ İLHAN
  => 'Film Çöplüğü'-Attilâ İLHAN
  => 'Yoksul'a, 'Sınıf Atlama' Yolu: 'Futbol!-Attilâ İLHAN
  => 'Futbolcu'nun, 'Entel'e Verdiği 'Ders'-Attilâ İLHAN
  => Futbolu'nun 'Lağım Çukuru'- Attilâ İLHAN
  => Seni, Ben Mahvederim, İsmet- Attilâ İLHAN
  => Gâzi'nin 'Tespit'i- Attilâ İLHAN
  => 'Reis Paşa', Doğru Görmüştü
  => Gâzi'nin 'Tasarımı': 'Devlet Sosyalizmi'- Attilâ İLHAN
  => 'Times Anlaşması' - Attilâ İLHAN
  => 'Türkçü'nün 'Ülkücü'ye Tepkisi-Attilâ İLHAN
  => Halka Söylemeye Dilleri Varmıyor-Attilâ İLHAN
  => 'Hancı Sarhoş, Yolcu Sarhoş-Attilâ İLHAN
  => Demokrasi Kamuflajı- Attilâ İLHAN
  => Avrasya'da dolaşan Hayalet:'Galiyef'-Attila İlhan
  => ...'Ilımlı' mı?.. Yoksa 'Bağımlı' mı?..-ATTİLA İLHAN
  => 'İlk Meclis'in Solculuğu-Attilâ İLHAN
  => Kimin 'İmparatorluğu'-Attilâ İLHAN
  => 'Irk Milliyetçiliği' Değil, 'Yurt Milliyetçiliği'-ATTİLA İLHAN
  => İşin Ucu 'Nereye' Dayanırdı-Attilâ İLHAN
  => İthal Malı' Demokrasi- Attilâ İLHAN
  => İt Ürür, 'Tarih' Yürür-Attilâ İLHAN
  => İzin Arzuhali-Attilâ İLHAN
  => 'Karen Fogg Dosyası-ATTİLA İLHAN
  => İyi ki, Bugünleri Görmediler-ATTİLA İLHAN
  => Perinçek 'i tanımazdım: tanımış oldum-ATTİLA İLHAN
  => Kimlerin, Elinde Kalmıştık-ATTİLA İLHAN
  => 'Tatlısu Frengi' Kim? 'Tatlısu Türkü' Kim-ATTİLA İLHAN
  => Sol' Yoksa, 'Demokrasi' de Yok!-ATTİLA İLHAN
  => Üstelik, Adı 'Liberal', Soyadı 'Demokrasi ATTİLA İLHAN
  => 'Mazlumlar Enternasyonali' mi?-Attilâ İLHAN
  => Parola Vatan, İşareti Namus-ATTİLA İLHAN
  => Haklı Bir Milliyetçilik-Cengiz İlhan
  => Şiir Arşivi
  E-KİTAP
  ANSİKLOPEDİK
  SATRANÇ VİDEO DERSLERİ DÖKÜMANLAR
  SATRANÇ OYNA
  ŞİİR
  DİL ANLATIM TÜRK EDEBİYATI - LİSE KAYNAK
  EDEBİYAT RADYO
  EDEBİYATIMIZDA ŞİİR ROMAN ÖYKÜ (dinle)
  100 TEMEL ESER (dinle)
  100 TÜRK EDEBİYATÇISI (dinle)
  SESLİ KİTAPLAR
  FOTOĞRAF ÇILIK
  E-DEVLET
  EĞİTİM YÖNETİMİ DENETİMİ
  RADYO TİYATROSU
  ÖĞRETMEN KAYNAK
  EDEBİYAT TV
  SÖYLEŞİLER - BELGESELLER TV
  RADYO KLASİK
  TÜRKÜLER
  GAZETELER MANŞETLER
  ÖYKÜ ANTOLOJİSİ
  DERGİLER - KİTAPLAR - KÜTÜPHANELER
  E-DERGİ
  KİM KİMDİR BİYOGRAFİLER
  ZİYARETÇİ DEFTERİ
  İLETİŞİM
  EDEBİYAT OKYANUS
Gâzi'nin 'Tasarımı': 'Devlet Sosyalizmi'- Attilâ İLHAN

     Söyleşi
                              ATTİLA İLHAN
 

   

 
Gâzi'nin 'Tasarımı': 'Devlet Sosyalizmi'!
18 Mart 2002

 

O tartışmayı, hiç unutmam. 70'li yılların herc-ü-merç'i içinde hatırlamadığım bir sebepten, Ankara 'dan İstanbul 'a gidiyordum; dondurucu soğuk, kar yolları kesmiş; Bolu Dağı 'ndaki 'dinlenme tesisleri'nde, hem sıcak birer çay içip, içimizi ısıttık; hem de, o 'sınıfsallığın' şiddetli düşmanı, 'demokrat' politikacıyla, otobüste başladığımız tartışmayı sürdürdük. Dışarda sisten, göz gözü görmüyor; camlardan bakınca, bulutların üzerindeymiş gibi bir his içindeyiz.

 

Anlatmaya çalışıp, anlatamadığım şu: hem 'demokrasi' yandaşı olup, hem 'sınıfsallığa' karşı çıkılmaz; çünkü, 'bizatihi' demokrasi, 'sınıfsallığın' ürünüdür; derebeyliğe, yani Soyluluğun (Asiller, eski deyimle 'Zadegân') ayrıcalığına dayalı, Monarşiye karşı güçlendiği halde, hukuki eşitliği kabul etmeyen Burjuvazi, -yani bir sosyal sınıf-; oldum olası ezilmekte olan işçilerle -yani başka bir sosyal sınıfla- birleşerek ayaklanmış, 'hâkimiyet'i, soyluların -yani öteki bir sosyal sınıfın- elinden alarak, 'kayıtsız şartsız' halkın (ulusun) eline vermiştir: Fransız İhtilâl-i Kebiri!

 

Cumhuriyet toplumsal / sınıfsal bir başarıdır; Demokrasi de, 'iktidar' için, Burjuvazi ile İşçi Sınıfı 'nın, özgürlük, eşitlik ve kardeşlik ortamında, mücadele etmesi anlamına gelir.

 

Bunları çok konuştuk! Hiç anlatamadık: 50 sonrası politikacıları, Modernizm 'in, 'sınıfsallık' üzerine kurulu, bir 'medeniyet' olduğunu, anlamazdan gelir; hem liberal, hem demokrattırlar ama, bu demokratlığın, işçi sınıfını ve iktidarını da, 'içerdiğini' asla kabul etmek istemezler.

 

Eğer Türkiye , samimi olarak, Kopenhag Kriterleri 'ni uygulamaya koyacaksa, önce kendilerine liberal diyen, fakat aslında hâlâ tek parti rejiminin 'totaliterliği'nden çok şey taşıyan politika esnafının, 'toplumsal sınıf' gerçeğini görmesi, anlaması ve kabul etmesi; ve Demokrasi'nin -asıl manasıyla- sınıfsal bir özgürlük rejimi olduğunu unutmaması gerekir.

 

İki 'önemli' nedeni var...

 

'Anadolu İhtilali' nin gelişme sürecinde de, bu böyle yaşanmıştır.

Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, 'Halk Fırkası' na dönüşürken; 'Reis Paşa' nın etrafındaki 'mücahitler'le, en çok konuştuğu, en çok tartıştığı 'sınıfsallık'tır; Kocaeli, Eskişehir ve İzmir 'de, halkla bire bir yaptığı konuşmalarda, bu noktalar üzerinde hassasiyetle durmuştu. İki nedeni var: biri, ilham aldığı Fransız İhtilâl-i Kebiri'nin 'sınıfsal' niteliği; ikincisi, yardım aldığı, Sovyet İhtilâli'nin, aynı niteliğin üzerinde gelişmesi! Onun içindir ki, fırkanın kuruluş hazırlıkları sırasında, Balıkesir 'de konuşurken, düşüncesini hiç gizlemeden açıkça söylemiştir:

 

''... şunu arzedeyim ki, başka ülkelerde partiler, mutlaka iktisadi maksatlar üzerine kurulmuş ve kurulmaktadır; çünkü o ülkelerde, çeşitli sınıflar vardır. Bir sınıfın çıkarını korumak için kurulan bir partiye karşılık, diğer bir sınıfın çıkarını korumak maksadıyla bir parti kurulur. Bu pek tabiidir..'' (Soylev ve Demeçleri, Atatürk Araştırma Merkezi, Cilt 2, s.101)

 

Dahası, Gâzi 'nin 'Halk Fırkası' anlayışı, 'sınıfsallığa' ve 'Sosyalizm'e inanmadığı, ya da bunlara karşı olduğundan değil; Türkiye 'nin henüz Klâsik Toplumsal Gelişme Şeması 'nın o aşamasına gelmediğini gördüğünden ve bildiğindendir; bunu, o dönem konuşmalarında, sık sık belirtir; neden Bolşevik olunamayacağını anlattığı birisinde, demiştir ki:

 

''... bizim görüşlerimiz -ki Halkçılık'tır- kuvvetin, kudretin, Hâkimiyet'in doğrudan doğruya Halk'a verilmesi, Halk'ın elinde bulundurulmasıdır. Yine şüphe yok ki, bu dünyanın en kuvvetli bir esası, bir prensibidir. Elbette böyle bir prensip, Bolşevik prensipleriyle çelişmez. (...)

Bahusus Bolşevizm millet içinde mağdur olan bir sınıf halkı (işçileri kastediyor) nazar-ı mütalâaya alır. Bizim milletimiz ise, hey'et-i umumiyesiyle mazlum ve mağdurdur...'' (a.g.e. cilt 1, s.102)

 

Bu terminoloji 'solcu' değil midir?

 

Bir başka konuşmasında, tüccardan çiftçiye ve ameleye, hepsini teker teker irdeleyerek; neden dolayı, hepsinin Halk kavramı içinde düşünülmesi gerektiğini açıklamış; bir manada, asıl büyük sosyal çelişkinin, 'mazlum ve mağdur' milletle, 'emperyalizm arasında olduğuna işaret etmiştir . Diyeceksiniz ki, solculuktur bu, hatta sosyalistliktir; iyi de, Gâzi 'nin, kurduğu düzen için bu terminolojiyi rahatça kullandığını bilmiyor musunuz?

 

''... Atatürk'ün, Türkiye için uygun gördüğü sistemi, iki ayrı yerde ve zamanda, 'Devlet Sosyalizmi' olarak ifade ettiği bilinmektedir.

 

Bunlardan birincisine, 1919 'da Samsun 'a çıkışının ardından Havza 'da, Sovyet Hey'eti 'nin başında bulunan bir Albay'la yaptığı görüşmede tanık olunmuştur. Atatürk, Sovyet Albayı'nın yönelttiği, yeni Türkiye Cumhuriyeti 'nin biçimi konusunda, 'yâni Bolşevikliğin prensipleri üzerine kurulmuş bir cumhuriyet değil mi, Generalim?' sorusuna karşılık, 'Öyle olacak, Devlet sosyalizmi dersek, daha doğru söylemiş oluruz' yanıtını vermiştir...'' (Hüsamettin Ertürk, İki Devrin Perde Arkası, s. 339).

 

''... İkincisini de Prof. Dr. Reşat Kaynar kaydetmektedir. Atatürk 1932 yılında bir sohbet sırasında, 'Kemalizm diyorsunuz, ne demek Kemalizm?' sorusunu sormakta ve Kemalizm, Socialisme d'Etat (Devlet sosyalizmi) demektir' diye yanıtlamaktadır...'' (Reşat Kaynar, Atatürkçülük Nedir? Varlık Yay. S. 144. 1965)

 

Bu bilgileri, 'Sosyalizm, Kemalizm ve Din' başlıklı -son derece yararlı- eserinden aktardığım Alpaslan Işıklı , Gâzi'nin bu deyimini, şöyle bir yoruma bağlamaktadır ki doğrudur.

 

''... Atatürk 'ün, Kemalizm 'in ekonomik ve sosyal modelini tanımlarken, Sosyalizm yerine Devlet Sosyalizmi deyimini kullanması da, Sosyalizm kuracak işçi sınıfının henüz oluşmadığı; bu nedenle, Sosyalizm 'in devlet eliyle, daha doğru bir deyişle, yönetimi elinde bulunduran asker/sivil bürokratlar eliyle kurulmasının ve yürütülmesinin kaçınılmaz olduğu yolundaki görüşünün sonucu ve ifadesi olmalıdır...'' (a.g.e., s. 139)

 

Peki ya işçiler, sınıfsal bir kimlik edinip de, ulusal düzeyde siyasal eşitliğe talip olunca, ne olmuştur?

 

Göreceğiz.

 

Meraklısı için not: Yurdumuzdaki sosyal ve siyasal çalkantıda 'kafası karışmış' olanlara, yol gösterici bir kitap: ''Sosyalizm, Kemalizm ve Din'' , yazarı Alpaslan Işıklı , yayınlayan İmge Kitabevi 3. Basım, 2001. (Ankara)

 

 

İLETİŞİM edebiyatokyanus@gmail.com  
   
edebiyatokyanus 640473 ziyaretçi (1178026 klik) kişi burdaydı!
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol